Με μια διαφορετική προσέγγιση στο Κυπριακό, σε σχέση με τη Διάσκεψη στη Γενεύη, προσήλθε η βρετανική αντιπροσωπεία στο Μοντ Πελεράν, κατά τη συνάντηση που είχαν την προηγούμενη Τετάρτη και Πέμπτη τα εμπλεκόμενα μέρη σε επίπεδο τεχνοκρατών. Οι Βρετανοί με επικεφαλής τον υπουργό Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον στη Διάσκεψη για την Κύπρο στην Ελβετία, στις 12 Ιανουαρίου, είχαν ταχθεί υπέρ των τουρκικών θέσεων, ιδίως στο σημείο της αναβολής της Διάσκεψη και της άμεσης έναρξης των διαβουλεύσεων των τεχνικών κλιμακίων – κάτι που απέρριψε η ελληνική και ελληνοκυπριακή πλευρά.
Μάλιστα ο Μπόρις Τζόνσον σε εκείνη τη φάση κατά τις παρεμβάσεις του μιλούσε με ιδιαίτερα ερειστικό τρόπο σε βαθμό που η διπλωματική αποστολή από την Αθήνα να κάνουν λόγο για ξεκάθαρο μέτωπο μεταξύ Άγκυρας και Λονδίνου, με την ενθάρρυνση του ειδικού συμβούλου του γγ του ΟΗΕ για την Κύπρο κ. Άιντα. Εντούτοις στο Μοντ Πελεράν, η εικόνα που έδωσαν αναφορικά με τις θέσεις τους ήταν σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση. Σύμφωνα με πληροφορίες η βρετανική αντιπροσωπεία ξεκαθάρισε ότι τάσσεται υπέρ κατάργησης του συστήματος των εγγυήσεων και της αποχώρησης του τουρκικού στρατού. Επιπλέον πρόσθεσε ότι δεν θα μπορεί να γίνει αποδεκτό το γεγονός της μονόπλευρης διατήρησης των εγγυήσεων και του παρεμβατικού δικαιώματος από μια μόνο χώρα. Η συγκεκριμένη αναφορά ήταν μια έμμεση, αλλά σαφής απάντηση στην τουρκική θέση η οποία επιβεβαιώνεται και από τις τελευταίες δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού κ. Γιλντιρίμ, ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να απεμπολήσει των δικαιωμάτων της που απορρέουν από το σύστημα των εγγυήσεων του 1959.
Η αλλαγή στάσης στο Μοντ Πελεράν προκάλεσε αμηχανία στην τουρκική αντιπροσωπεία, η οποία ούτως ή άλλως εμφανίστηκε απροετοίμαστη και ανέτοιμη να μπει σε μια ουσιαστική συζήτηση. Αναφορικά με την τουρκική στάση μια γραμμή πληροφόρησης σημειώνει ότι η αντιπροσωπεία που έφτασε στο Μοντ Πελεράν από την Άγκυρα δεν είχε στις αποσκευές της κατάλογο ερωτημάτων, όπως είχε συμφωνηθεί στη Γενεύη. Αντίθετα, δεν κατέθεσε δικά της έγγραφα, απλά υποστήριξε τα ερωτήματα που κατατέθηκαν από την τουρκοκυπριακή πλευρά. Μετά τη διατήρηση της αμετακίνητης στάσης της Τουρκίας, που επιβεβαιώθηκε στο Μοντ Πελεράν, μένει να φανεί αν η βρετανική στάση υπέρ των ελληνικών αρχών και θέσεων διατηρηθεί και σε πολιτικό επίπεδο. Να σημειωθεί ότι φαίνεται πως καταλυτικό ρόλο στην βρετανική αλλαγή θέσεων έπαιξε η συνάντηση που είχε ο Νίκος Κοτζιάς με τον Μπόρις Τζόνσον την περασμένη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, η οποία διήρκησε μιάμιση ώρα. Στη συνάντηση αυτή ο Μπόρις Τζόνσον έδειξε να κατανοεί τη σημασία της εφαρμογής του Δόγματος Κοτζιά στην διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού και μάλιστα φέρεται ακόμα και να απολογείται, ζητώντας ακόμα και «συγγνώμη», για την συνολική στάση της βρετανικής αντιπροσωπείας και το προσωπικό του ύφος στη Γενεύη. Ενδεικτική είναι η δήλωση του Νίκου Κοτζιά μετά τη συνάντηση: «Έχω μείνει με την εντύπωση ότι ο Βρετανός συνάδελφός μου έχει κατανοήσει καλύτερα τις θέσεις μας όσον αφορά την ανάγκη να καταργηθεί το καθεστώς των εγγυήσεων, καθώς και τα παρεμβατικά -κατά τη γνώμη μας παράνομα,- δικαιώματα οποιασδήποτε χώρας να παρεμβαίνει στην Κύπρο και συζητήσαμε για τη διαδικασία και τον τρόπο αποχώρησης των ξένων στρατευμάτων». Το πρώτο απτό αποτέλεσμα από την πλευρά του Λονδίνου, μετά από αυτή την επαναπροσέγγισην και την εκ νέου ανάπτυξη των ελληνικών θέσεων, ήταν η στάση των Βρετανών στο Μοντ Πελεράν δύο ημέρες αργότερα.
Δείτεκαι αυτά
