Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας προχωρά σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο μεταρρυθμίσεων που αναβαθμίζει ουσιαστικά τον ρόλο των υπαξιωματικών, τόσο στη μισθολογική τους εξέλιξη όσο και στη λειτουργική τους θέση μέσα στο στράτευμα. Για πρώτη φορά ορίζονται ξεκάθαρα τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες της κατηγορίας, ενώ ο νέος σχεδιασμός επιχειρεί να επαναφέρει ισορροπία στην ιεραρχική πυραμίδα, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει αλλοιωθεί από στρεβλώσεις και υπερπληθώρα ανώτερων αξιωματικών.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, το νομοσχέδιο με τίτλο «Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή» αναγνωρίζει για πρώτη φορά στην πράξη τη σημασία των υπαξιωματικών ως πυλώνα επιχειρησιακής ικανότητας. Θεωρούνται πολλαπλασιαστές ισχύος, κρίσιμοι για τη λειτουργία των μονάδων και τη διατήρηση της ετοιμότητας, ενώ η νέα δομή επιχειρεί να εναρμονιστεί με τα πρότυπα σύγχρονων στρατών του ΝΑΤΟ.
Το νέο πλαίσιο προβλέπει διακριτό ρόλο για τους υπαξιωματικούς, με σαφές καθηκοντολόγιο και ενισχυμένες αρμοδιότητες που συνδέονται με το αναμορφωμένο βαθμολόγιο. Η οικονομική τους κατάσταση βελτιώνεται σημαντικά, καθώς εισάγεται νέο ειδικό μισθολόγιο με αυξήσεις που κυμαίνονται από 13% έως και 53% όταν συνυπολογιστούν τα επιδόματα παραμεθορίου, ευθύνης και διοίκησης. Το νέο μισθολόγιο, όπως τονίζουν στρατιωτικές πηγές, προκύπτει σε μεγάλο βαθμό από εξοικονόμηση πόρων στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030» και κατανέμεται πιο δίκαια ανά κατηγορία προσωπικού.
Η βαθμολογική εξέλιξη διαχωρίζεται πλέον από τη μισθολογική. Παράλληλα, επιχειρείται αποκατάσταση της ιεραρχικής πυραμίδας, όπου η υπάρχουσα αναλογία αξιωματικών προς υπαξιωματικούς (1:0,8) χαρακτηρίζεται μη βιώσιμη. Είναι ενδεικτικό πως σήμερα υπάρχουν πολλαπλάσιοι ταγματάρχες από επιλοχίες, ενώ ο αριθμός των συνταγματαρχών είναι υπερδιπλάσιος των λοχιών, γεγονός που αποδυναμώνει την επιχειρησιακή λειτουργία των μονάδων.
Το νομοσχέδιο προωθεί ένα νέο μοντέλο οργάνωσης των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η προαγωγή πλέον θα γίνεται μόνο για την κάλυψη υπαρκτών οργανικών κενών, ενώ εισάγεται νέο σύστημα αξιολόγησης με διεθνή πρότυπα και πραγματικά κριτήρια απόδοσης, καταργώντας το παρωχημένο μοντέλο όπου σχεδόν όλοι αξιολογούνταν με τη μέγιστη βαθμολογία.
Κομβικής σημασίας αλλαγή αποτελεί η ανωτατοποίηση των Σχολών Υπαξιωματικών, που πλέον θα ενταχθούν στην ανώτατη βαθμίδα εκπαίδευσης (ΑΕΙ – Κατηγορία 6). Αυτό ανοίγει τον δρόμο για πιστοποίηση ακαδημαϊκών προγραμμάτων, μεταπτυχιακές σπουδές και δυνατότητα συνέχισης φοίτησης σε ανώτερες σχολές αξιωματικών μέσω κατατακτηρίων εξετάσεων. Παράλληλα, οι υπαξιωματικοί αποκτούν θεσμική συμμετοχή στα Συμβούλια Κρίσεων, με ρόλο εισηγητή στα θέματα της κατηγορίας τους.
Δείτεκαι αυτά
Το νέο πλαίσιο προβλέπει επίσης την καθιέρωση επιδόματος διοίκησης, με ποσά από 150 έως 400 ευρώ, καθώς και αύξηση του επιδόματος θέσης ευθύνης. Οι υπαξιωματικοί θα επωφεληθούν και από το νέο στεγαστικό πρόγραμμα του ΥΠΕΘΑ που στοχεύει στην παροχή δωρεάν στέγης σε στελέχη που υπηρετούν σε τόπο μη επιλογής τους, καθώς και από τις προβλέψεις για συνυπηρέτηση συζύγων στρατιωτικών.
Αλλαγές προβλέπονται σε βάθος είκοσι ετών, με μεταβατική περίοδο ως το 2045. Τότε θα παύσει σταδιακά η δυνατότητα προαγωγής υπαξιωματικών πέρα από τον βαθμό του ανθυπασπιστή Διοικήσεως, ο οποίος πλέον θα αποτελεί το ανώτερο στάδιο της κατηγορίας. Ωστόσο, δημιουργούνται παράλληλα δύο σημαντικές «διέξοδοι»:
η δυνατότητα μετάταξης σε αξιωματικούς για υπαξιωματικούς με πτυχίο ΑΕΙ μετά το 14ο έτος υπηρεσίας, καθώς και η εισαγωγή σε ΑΣΕΙ με κατατακτήριες εξετάσεις στο δεύτερο έτος φοίτησης, σε ποσοστό έως 12%.
Οι οικονομικές επιπτώσεις είναι σημαντικές. Για παράδειγμα, ένας ανθυπασπιστής με 16 χρόνια υπηρεσίας θα δει ετήσια αύξηση περίπου 3.200 ευρώ. Εάν στη σταδιοδρομία του μεταταχθεί στην κατηγορία Α και φτάσει τον βαθμό του ταγματάρχη ως το 2044, το συνολικό οικονομικό όφελος μπορεί να ξεπεράσει τις 80.000 ευρώ.
Το σχέδιο νόμου επιχειρεί, όπως σημειώνουν πηγές του υπουργείου, να αποκαταστήσει τη λογική, την τάξη και την πραγματική λειτουργικότητα στην ιεραρχία των Ενόπλων Δυνάμεων.
