Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, επιτρέποντας στα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες χωρίς αυτές να υπολογίζονται στους αυστηρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς. Αυτή η πρωτοβουλία έρχεται σε μια περίοδο αυξημένων γεωπολιτικών προκλήσεων, με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής ικανότητας.
Η θέση της Ελλάδας στις αμυντικές δαπάνες
Η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των χωρών της ΕΕ με τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες, υπερβαίνοντας το 3% του ΑΕΠ της. Αυτό το ποσοστό είναι υπερδιπλάσιο του ελάχιστου ορίου του 2% που απαιτεί το ΝΑΤΟ. Η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής θα μπορούσε να προσφέρει στη χώρα σημαντική δημοσιονομική ελάφρυνση, επιτρέποντάς της να συνεχίσει την ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας χωρίς να επιβαρύνει το δημοσιονομικό της έλλειμμα.
Kριτήρια εφαρμογής: Θα εφαρμοστεί η ρήτρα οριζόντια σε όλα τα κράτη-μέλη ή θα δοθεί προτεραιότητα σε χώρες που υποεπενδύουν στην άμυνα; Εάν ισχύσει το δεύτερο, η Ελλάδα, λόγω των ήδη υψηλών δαπανών της, ενδέχεται να μην επωφεληθεί πλήρως.
Ορισμός αμυντικών δαπανών: Ποιες δαπάνες θα εξαιρεθούν; Μόνο οι επενδυτικές ή και οι λειτουργικές; Η σαφής καθοδήγηση σε αυτό το θέμα είναι απαραίτητη για την αποφυγή παρερμηνειών.
Δείτεκαι αυτά
Δημοσιονομικές επιπτώσεις: Πώς θα επηρεάσει η ρήτρα το συνολικό χρέος των χωρών με υψηλό δημόσιο χρέος, όπως η Ελλάδα; Η ανάγκη για ισορροπία μεταξύ αμυντικών δαπανών και δημοσιονομικής σταθερότητας είναι κρίσιμη.
Οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν στην επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Η Ελλάδα, παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις, θα επιδιώξει να διασφαλίσει ότι τα συμφέροντά της θα ληφθούν υπόψη, δεδομένης της γεωπολιτικής της θέσης και των αμυντικών της αναγκών.
Συνολικά, η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη για την ΕΕ και την Ελλάδα. Η επιτυχής εφαρμογή της θα εξαρτηθεί από τον τρόπο καθορισμού των λεπτομερειών και την εξισορρόπηση μεταξύ αμυντικών αναγκών και δημοσιονομικής υπευθυνότητας.
