ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ…
Του Κωνσταντίνου Σκαρμαλιωράκη*
Είναι γνωστή σε όλους μας, η συμμετοχή της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (ΣΣΕ) στη Μάχη της Κρήτης το Μάϊο του 1941, μετά την άρνηση των Πρωτοετών Ευελπίδων της ηρωϊκής τάξεως 1943 να χρησιμοποιηθούν σε αστυνομικά καθήκοντα στην Αθήνα και τη σθεναρή βούλησή τους να πολεμήσουν εναντίον των Γερμανών εισβολέων.
Αυτό όμως που δεν είναι γνωστό στους περισσότερους, είναι η συμμετοχή της ΣΣΕ στα «Δεκεμβριανά», δηλαδή στη Μάχη των Αθηνών το Δεκέμβριο του 1944.
Τότε οι κομμουνιστές, πάνοπλοι και οργανωμένοι υπό τον ΕΛΑΣ, θέλησαν με βίαιο τρόπο να καταλάβουν την εξουσία.
Ξεκίνησαν στο κέντρο των Αθηνών με ένοπλες διαδηλώσεις, συνέχισαν με επιθέσεις εναντίον αστυνο-μικών τμημάτων και ήσαν έτοιμοι να καταλάβουν όλη την Αθήνα.
Η αντίσταση του ηρωικού Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη έμεινε στην ιστορία.
Όμως και η αντίσταση της ΣΣΕ από τις 3 μέχρι και τις 11 Δεκ 44, κατά της ΙΙ Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ, που είχε περικυκλώσει τη Σχολή και προσπαθούσε απεγνωσμένα, με σποραδικές ανοργάνωτες αρχικά επιθέσεις μέχρι τις 8 Δεκ 44, αλλά και με οργανωμένη σφοδρή επίθεση στις 9 Δεκ 44, να καταλάβει τη Σχολή, ήταν εξίσου ηρωϊκή.
Στη ΣΣΕ υπηρετούσαν τότε 34 Αξκοί, 78 Μόν. Υπαξκοί, φοιτούσαν δε 141 Ιετείς Ευέλπιδες (τάξεως ‘43) και 115 ΙΙετείς Ευέλπιδες (τάξεως ‘42). Εντός της Σχολής εστρατωνίζετο και μία Αγγλική Ίλη Δκσεως Αρμάτων.
Ας δούμε τι εξιστορεί ο Αντγος ε.α. Χρήστος Φωτόπουλος στο βιβλίο του “Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων 1828-1998”:
«Όταν την 3η Δεκεμβρίου του 1944 εκδηλώθηκε στην Αθήνα και στον Πειραιά, από μέρους του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, το αιματηρό εκείνο Κίνημα, οι Ευέλπιδες συνέχιζαν την εκπαίδευσή τους στη Σχολή.
Μετά μερικές μέρες και συγκεκριμένα στις 7 του ίδιου μήνα, άρχισαν οι πρώτες επιθετικές προσπάθειες Τμημάτων ενός Συντάγματος του ΕΛΑΣ εναντίον της απομονωμένης τότε Σχολής, και οι οποίες συνεχίσθηκαν πιο βίαιες μέχρι το απόγευμα της 11ης (σ.σ. Υπτγου ε.α. Γεωργίου Μπερδέκλη:
Δείτεκαι αυτά
Η δύναμη του ΕΛΑΣ που επιτέθηκε στη Σχολή ήταν μία ενισχυμένη Ταξιαρχία). Από την άλλη μεριά, οι αμυνόμενοι Ευέλπιδες και Μόνιμοι Υπαξιωματικοί, που στο μεταξύ είχαν ενισχυθεί από το προσωπικό της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού (ΓΥΣ) και από άνδρες της τότε Βασιλικής Χωροφυλακής, με την ενεργό συμμετοχή… 
Και μιας Αγγλικής Μονάδας Αρμάτων (Ίλη Διοικήσεως/46 Συντάγματος Αρμάτων)1 που στρατωνιζόταν προσωρινά στη Σχολή και με την υποστήριξη της Αγγλικής Πολεμικής Αεροπορίας, πρόβαλαν σθεναρή αντίσταση. σε όλο δε αυτό το χρονικό διάστημα είχαν δύο (2) νεκρούς (το Διμοιρίτη – Υπολοχαγό Πεζικού Αθανάσιο Ράντο και τον Εύελπι Ιης Δημήτριο Πούλο)2 και 17 ακόμη τραυματίες».
Η ΑΠ. 137 Διαταγή επιχειρήσεων του Α΄Σ. Στρατού του ΕΛΑΣ, που εκδόθηκε ακριβώς την 1.15 ώρα της 9 Δεκ 44 καθόριζε:
«Η ΙΙα Ταξιαρχία θα επιτεθεί δια των δυνάμεών της προς εξουδετέρωσιν και εκμηδένισιν της Σχολής Ευελπίδων και των περί αυτήν οικημάτων, ενισχυομένη με ένα Τάγμα του Συντάγματος Πειραιώς.
Να χρησιμοποιήσει όλμους, πυροβόλα, απόσπασμα καταστροφών και παν έτερον δι’ εμπρησμόν ή ανατίναξιν μέσον. Πιθανώς θα της διατεθεί και ουλαμός ανταρματικών πυροβόλων και πυρά πυροβολικού. Ώρα επιθέσεως η 6η πρωινή της 9/12/44».
Σε συνοπτικό βιογραφικό του σημείωμα ο τότε Διοικητής της ΣΣΕ Συνταγματάρχης Δημήτριος Σαρακατσάνης γράφει:
«Από της πρώτης ημέρας της απελευθερώσεως μου ανετέθη η Διοίκηση της Στρατ. Σχολής Ευελπίδων. 
Κατά τα Δεκεμβριανά 1944 με 300 Ευέλπιδες και 50 Αξιωματικούς ημύνθημεν κρατερώς εναντίον πολυαριθμοτέρων ελασιτών από 4-12 Δεκεμβρίου, επιτυχόντες έξοδον εκ της στενής πολιορκίας τη βοηθεία Αγγλικών τανκς. Συνεχίσθη ο αγών κατά των ελασιτών μέχρι τελείας ήττης των.
Απώλειαι Αξιωματικών και Ευελπίδων 2 νεκροί και 18 τραυματίαι. Ακολούθως, 1944-1946 Διοικητής και Υποδιοικητής της Σχολής, ανασυγκροτηθείσης εκ των ερειπίων άτινα εδημιούργησαν οι ελασίτες μετά την εκκένωσιν».
Μετά από διαταγή, η Σχολή εκκένωσε, υπό τα καταιγιστικά πυρά των ελασιτών, τις απογευματινές ώρες της 11 Δεκ 44 τις εγκαταστάσεις της, με την υποστήριξη των Αγγλικών αρμάτων και υπό την κάλυψη της Αγγλικής αεροπορίας. Αργότερα, οι Ευέλπιδες διατέθηκαν στα Τάγματα Εθνοφυλακής.
Οι ελασίτες καταλαμβάνοντας στη συνέχεια τις κενές εγκαταστάσεις της Σχολής, κατέστρεψαν πολύτιμα ιστορικά κειμήλια του Μουσείου της Σχολής και λεηλάτησαν τη βιβλιοθήκη και τα αρχεία της, ενώ οι κατακτητές τα είχαν σεβασθεί. Δεν εδίστασαν δε να φορέσουν στολές Ευελπίδων, που βρήκαν στο Μουσείο και σε αποθήκες και να παρελάσουν για να γιορτάσουν τη «νίκη» τους.
Για τη σημασία της Μάχης στη ΣΣΕ, γράφει σε επιστολή του ο Υπτγος ε.α. Παναγιώτης Κυζιρίδης (τάξεως ‘43):
«Είναι πολύ μεγάλη, διότι καθήλωσε αρκετές δυνάμεις του ΕΛΑΣ και μάλιστα από τις πλέον επίλεκτες, όπως θεωρείται η ΙΙα Μεραρχία, με αποτέλεσμα να μη μπορεί ο ΕΛΑΣ να επιτύχει κανένα αποφασιστικό αποτέλεσμα σε κανένα από τα μέτωπα των Αθηνών (Μακρυγιάννη, Γουδί κλπ) και επί πλέον έδωσε το χρόνο στους Άγγλους να συγκεντρώσουν νέες δυνάμεις και στην Κυβέρνηση να προβεί στη συγκρότηση των Ταγμάτων Εθνοφυλακής».
Πιστεύω ότι η Πατρίδα μας χρωστάει πολλά στη Μάχη που έδωσαν οι «Ελπίδες του Έθνους» μας, στις εγκαταστάσεις της παλαιάς Σχολής Ευελπίδων στο Πεδίο του Άρεως, τον Δεκέμβριο του 1944, για να παραμείνει η Ελλάδα μας ελεύθερη. Αιωνία δε η μνήμη στους 2 νεκρούς της Σχολής, στη Μάχη των Αθηνών.
Ίσως κάποτε η Πολιτεία φιλοτιμηθεί να τιμήσει τους 2 Αθάνατους αυτούς νεκρούς, στο χώρο που άφησαν την τελευταία τους πνοή, χύνοντας την τελευταία ρανίδα του αίματός τους για τη Σημαία και την Πατρίδα.
*Ο Κων/νος Αντ. Σκαρμαλιωράκης είναι Αντιστράτηγος ε.α
12-3 άρματα και τεθωρακισμένα οχήματα.
2Ο Υπλγός Ράντος στις 10 Δεκ 44, εντός πολυβολείου από αντιαρματικό βλήμα, ενώ
ο Εύελπις Πούλος στις 11 Δεκ 44, κατά την επιβίβασή του σε όχημα κατά την εκκένωση απο σφαίρα !
Υ.Σ. πηγή: «Αναμνήσεις ενός Ευέλπιδος του ‘40», του αειμνήστου Υπτγου ε.α. Γεωργίου Π. Μπερδέκλη, της ηρωϊκής τάξεως του 1943.
Σχόλιο: Οι Κομμουνιστές τού ΕΑΜ-ΕΛΑΣ μπήκαν στη Σχολή μετά την εκκένωση της και με πρωτοφανή μανία και βαρβαρότητα άρχισαν συστηματική καταστροφή όλων εκείνων πού είχε σεβασθεί και ο ίδιος ο κατακτητής ακόμη.
Τότε καταστράφηκαν τα δύο Μουσεία της Σχολής, οι αίθουσες με τα πολύτιμα ενθύμια, ή βιβλιοθήκη, τα αρχεία και ή εκκλησία. Σοβαρές επίσης ζημίες έγιναν στα περισσότερα κτήρια της Σχολής.
Τα μόνα πού κράτησαν οι επιδρομείς, για ευνόητους λόγους, ήταν τα μητρώα των Αξιωματικών.
