Στον χάρτη του Φραντσέσκο Πιατσένζα (1688) στη Ζουράφα (Halonesus) υπάρχουν και κτίσματα! Αναφορά στη Ζουράφα κάνει επίσης ο Οθωμανός χαρτογράφος και εξερευνητής Πίρι Ρέις το 1521, ονομάζοντάς την “Ζουράφα Καγιά”.
Για την ετυμολογία της λέξης Ζουράφα υπάρχουν οι εξής εκδοχές:
Ότι προέρχεται από την τουρκική λέξη zurafa (=καμηλοπάρδαλη) ή από την ιταλική usura (=φθορά, τριβή), με την έννοια ότι αποτελεί ό,τι απομένει από κάποια καταποντισμένη νησίδα.
Η δε ονομασία Λαδοξέρα οφείλεται προφανώς στην ύπαρξη ελαιωδών υδάτων και την οσμή πετρελαίου.
Στα νεότερα χρόνια, ο σπουδαίος Σαμοθρακίτης λόγιος Νικόλαος Φαρδύς (1897) αναφέρει τη νησίδα ως Ζγόραφα (τα), τη θεωρεί ως κέντρο των σεισμών της Σαμοθράκης και υπόλειμμα 4 νησίδων του Θρακικού Πελάγους που καταποντίστηκαν πριν από πάρα πολλά χρόνια.
Στη θαλάσσια περιοχή της υπήρχε έντονη οσμή από πετρέλαιο, ενώ διέκρινε ίχνη αρχαίων κτισμάτων στα βυθισμένα μέρη της.
Ο Στυλιανός Λυκούδης το 1930 στη “Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια” γράφει ότι η Ζουράφα λόγω της διάβρωσης από τη θάλασσα έχει μέγιστη διάσταση 35 μέτρα ενώ “… γύρωθέν της δε απλούται εν γαλήνη ελαιώδης κηλίς αναδίδουσα οσμήν πετρελαίου, πείθουσα ότι πλαγίως εις τον κορμόν της υπάρχει οπή εξόδου λιπαράς ρευστής ύλης”.
Δυστυχώς, σήμερα το μήκος της ακτογραμμής της είναι 32 μέτρα, όταν σε παλαιότερες μετρήσεις ήταν 465 μέτρα. Η Ζουράφα αποτελεί, όπως αναφέραμε, το βορειοανατολικότερο άκρο της ελληνικής θαλάσσιας επικράτειας.
Χάρη στην αναμφισβήτητη κυριαρχία της σ’ αυτήν, η χώρα μας επεκτείνει σημαντικά τις ζώνες θαλάσσιας κυριαρχίας της προς τα ανατολικά, στον κρίσιμο εθνικά χώρο του ΒΑ Αιγαίου.
Η περιοχή γύρω από τη Ζουράφα είναι εξαιρετικός ψαρότοπος. Σημειώνονται συχνά προστριβές ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους αλιείς και απαιτείται η παρέμβαση του Λιμενικού Σώματος για την αποκατάσταση της “τάξης”.
Στη Ζουράφα υπάρχει εγκατεστημένος αυτόματος φάρος, λόγω του ότι έχει χαμηλό υψόμετρο και αποτελεί κίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα. Προβλήματα για τα πλοία δημιουργούν και τα ρηχά νερά που την περιβάλλουν, καθώς το βάθος τους δεν ξεπερνά τα 10 μέτρα.
Ο φάρος καταστράφηκε το 2012, εξαιτίας των κακών καιρικών συνθηκών, ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα, χτίστηκε ξανά από το Πολεμικό Ναυτικό μας, μετά από μελέτη του ΕΜΠ. Στην τσιμεντένια βάση του φάρου ενσωματώθηκε μία εικόνα του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών.
Σε παλαιότερες μετρήσεις, η Ζουράφα είχε έκταση 9 στρεμμάτων, ενώ σήμερα υπολογίζεται ότι είναι μικρότερη από ένα στρέμμα.
Βυθίζεται λόγω της διάβρωσης των ακτών της, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει να γίνει ύφαλος. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, δεν αποκλείεται η Τουρκία να δημιουργήσει προβλήματα.
Ο δημοφιλής μουσικοσυνθέτης Σταύρος Ξαρχάκος, κατά τη διάρκεια της θητείας του στην Ευρωβουλή (2000-2004) είχε υποβάλει σχετική ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητώντας να ληφθούν μέτρα για τη διάσωση της Ζουράφας από τη διάβρωση, καθώς αποτελεί και το βορειοανατολικότερο άκρο της Ε.Ε. και όχι μόνο της χώρας μας. Δεν νομίζουμε ότι ασχολήθηκε ποτέ με τη Ζουράφα η Ένωση…Η τότε Στρατιωτική ηγεσία (Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Κωσταράκος και ο Α/ΓΕΣ Αντιστράτηγος Τσέλιος επισκέφτηκαν την Ζουράφα με πολεμικό για επιθεώρηση
Η Στρατιωτική Ηγεσία είχε εντοπίσει το πρόβλημα και προσπαθεί να αποτρέψει τις συχνές παρενοχλήσεις των Ελληνικών Σκαφών που ψαρευουν στην περιοχή ,αλλά συχνά πυκνά ίπτανται Τούρκικα Μαχητικά που προβαίνουν σε παραβιάσεις & Υπερπτήσεις
Σχόλιο: Οι Τούρκοι καλώς ή κακώς γνωρίζουν τις περιοχές που έχουν ενδιαφέρον στο Αιγαίο πέλαγος και προσπαθούν χρόνια τώρα να γκριζάρουν τις περιοχές αυτές ..Το θέμα τι κάνουμε εμείς όμως είναι η διαφορά