Την Παρασκευή, το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας ανακοίνωσε την έναρξη των παραδόσεων τμημάτων των συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας S-400 στην Άγκυρα.
Η αγορά από την Τουρκία των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400 κατέστησε αδύνατο να παραμείνει η Άγκυρα στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35, δήλωσε ο Λευκός Οίκος την Τετάρτη.
«Δυστυχώς, η απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει ρωσικά συστήματα αεράμυνας S-400 καθιστά τη συνεχιζόμενη εμπλοκή της με τα F-35 αδύνατη», ανέφερε ο Λευκός Οίκος σε δελτίο τύπου.
Την Τρίτη, η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μόργκαν Ορτάγκος, είχε δηλώσει ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο εξετάζουν όλες τις επιλογές ως απάντηση στην αγορά από την Τουρκία ρωσικών συστημάτων αεροπορικής άμυνας S-400, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής κυρώσεων βάσει της νομοθεσίας CAATSA.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε επίσης την Τρίτη, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, ότι η Τουρκία έχει παραγγείλει περισσότερα από 100 μαχητικά αεροσκάφη F-35, αλλά δεν πρόκειται να παραλάβει το αεροσκάφος αυτό καθώς απέκτησε τα ρωσικά συστήματα αεράμυνας S-400.
«Η Τουρκία παράγγειλε πάνω από 100 αεροσκάφη F-35 και είχαν σχέδια να παραγγείλουν περισσότερα, αλλά επειδή έχουν ένα σύστημα πυραύλων που έχει κατασκευαστεί στη Ρωσία, απαγορεύεται τώρα να αγοράσουν πάνω από 100 αεροπλάνα», είπε ο κ. Τραμπ.
Ο κ. Τραμπ σημείωσε ότι η Τουρκία προσπάθησε να παραγγείλει πυραύλους Patriot που κατασκευάστηκαν στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της θητείας της κυβέρνησης Ομπάμα, αλλά το αίτημα της Άγκυρας δεν εγκρίθηκε τότε.
Δήλωσε επίσης ότι η κυβέρνησή του αποφάσισε να επιτρέψει στην Τουρκία να αγοράσει το σύστημα πυραύλων Patriot όταν διαπίστωσε ότι η Άγκυρα εξέτασε την προμήθεια ρωσικών πυραύλων.
Την Παρασκευή, το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας ανακοίνωσε την έναρξη των παραδόσεων τμημάτων των S-400.
Σύμφωνα με τις διευκρινίσεις που έδωσε, πάντως, η αναπληρώτρια υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ αρμόδια για θέματα προμηθειών, Έλεν Λορντ, μετά την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου για την «αποβολή» της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35, αυτή θα έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Μαρτίου του 2020 και το συνολικό κόστος για την Τουρκία – σε μια πρώτη αποτίμηση – θα είναι της τάξης των 9 δισ. δολαρίων.
Παράλληλα επισήμανε ότι «η Τουρκία σίγουρα και δυστυχώς θα χάσει και θέσεις εργασίας αλλά και μελλοντικές οικονομικές ευκαιρίες από την απόφαση αυτή».
Σε μια πρώτη αντίδραση το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας χαρακτήρισε «άδικη» την απόφαση των ΗΠΑ αναφέροντας σε ανακοίνωσή του ότι «αυτό το μονομερές μέτρο αντίκειται προς το πνεύμα της συμμαχίας και δεν βασίζεται σε θεμιτούς λόγους».
Το τουρκικό ΥΠΕΞ προέτρεψε, επίσης, την Ουάσινγκτον να ανακαλέσει την απόφαση, την οποία χαρακτήρισε λαθεμένη, ενώ έκρινε ότι θα πλήξει τους στρατηγικούς δεσμούς των δύο κρατών, συμμάχων στον Οργανισμό του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού.
Η Ρωσία και η Τουρκία υπέγραψαν συμφωνία ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την πώληση S-400 στην Τουρκία στα τέλη του 2018. Ένα χρόνο αργότερα, οι ΗΠΑ πρότειναν στην Τουρκία την πώληση πυραύλων Patriot αξίας 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αλλά η Άγκυρα δεν την έχει αποδεχθεί, λέγοντας ότι οι όροι της δεν είναι τόσο καλοί όσο εκείνοι που πρότεινε η Ρωσία για τους S-400.
Αξιωματούχοι των ΗΠΑ και του NATO έχουν ισχυριστεί επανειλημμένα ότι το σύστημα S-400 δεν είναι συμβατό με τα πρότυπα αεράμυνας της συμμαχίας και υποστήριξαν ότι η παρουσία του συστήματος στην Τουρκία θα μπορούσε να επιτρέψει στη Ρωσία να συλλέξει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα F-35 και άλλα συστήματα του ΝΑΤΟ. Τον Μάιο, ανώτερος αξιωματούχος του Πενταγώνου δήλωσε ότι η ανάπτυξη των S-400 στην Τουρκία θα είναι «καταστροφική» για το πρόγραμμα των F-35.