Οι «καμικάζι» στην καρδιά της πύρινης κόλασης

Παρασκευή πρωί, στο υπόστεγο 1 του Στρατοπέδου Δελαπόρτα στην Πάχη Μεγάρων. Περίπου 25 χειριστές και μηχανικοί συντηρούν δύο ελικόπτερα Σινούκ της Αεροπορίας Στρατού, τα οποία είχαν χρησιμοποιηθεί την περασμένη εβδομάδα σε δασοπυρόσβεση.

Συγχρονισμένοι σαν Ολυμπιονίκες της κολύμβησης, τα μέλη του πληρώματος πρέπει να συνεργαστούν μεταξύ τους για να στεφθεί με απόλυτη επιτυχία η αποστολή. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για λάθος. Σε ύψος 150 μέτρων και με τις φλόγες να «γλείφουν» το ελικόπτερο, ο χειριστής του κάδου σχεδόν κρέμεται από το ελικόπτερο για να κατευθύνει σωστά τον πιλότο.

Την ίδια στιγμή χτυπάει το τηλέφωνο στο διοικητήριο του 4ου Τάγματος Ελικοπτέρων Αεροπορίας Στρατού (ΤΕΑΣ) και διαβιβάζεται η εντολή να τεθεί σε ετοιμότητα ένα Σινούκ, καθώς έχει ξεσπάσει μεγάλη φωτιά στον Απόλλωνα Ρόδου. Πλήρωμα και μηχανικοί κινητοποιούνται άμεσα και θέτουν σε εφαρμογή με χαρακτηριστική ηρεμία όσα έχουν μάθει στην εκπαίδευση. Κινούμενοι με συγχρονισμό που θα ζήλευαν ακόμα και Ολυμπιονίκες κολύμβησης, προετοιμάζονται για ακόμη μία άνιση μάχη με τις φλόγες.

Ο κάδος νερού των 7 τόνων μεταφέρεται στην πίστα του αεροδρομίου για να «κουμπωθεί» στο Σινούκ. Το πλήρωμα ελέγχει τον εξοπλισμό του, οι μηχανικοί προετοιμάζουν το ελικόπτερο και ελέγχουν τα όργανα, και μολονότι η μονάδα βρίσκεται σε συναγερμό, επικρατεί ψυχραιμία. Πριν από μία ακριβώς εβδομάδα, είχαν «σηκωθεί» 4 Σινούκ για να συνδράμουν στην κατάσβεση των δύο μεγάλων πυρκαγιών σε Καρέα και Μαλακάσα.

Το «Εθνος της Κυριακής» εξασφάλισε φωτογραφίες και βίντεο μέσα από τα Σινούκ κατά τις επιχειρήσεις πυρόσβεσης. Για πρώτη φορά έρχονται στο φως της δημοσιότητας συγκλονιστικά ντοκουμέντα, με τα ελικόπτερα να επιχειρούν ακριβώς πάνω από την πύρινη λαίλαπα.

Από αριστερά: Υπολοχαγός Τσιτμής, λοχαγός Στάσης, υπολοχαγοί Ζαρκογιάννης και Παλιούρας, στην πίστα της Αεροπορίας Στρατού με τα Σινούκ.

Ο φακός κατέγραψε καρέ καρέ τις αγωνιώδεις προσπάθειες των «καμικάζι» των Σινούκ που κρέμονται κυριολεκτικά από τα ελικόπτερα, τα οποία πετούν 150 μέτρα πάνω από τις φλόγες. Εικόνες που κόβουν την ανάσα, αλλά για τον λοχαγό Γιώργο Νικολαΐδη και τον υπολοχαγό Στράτο Τσιτμή αποτελούν «ακόμα μία μέρα στη δουλειά».

Οι δύο πιλότοι της Αεροπορίας Στρατού έχουν περάσει από ειδικά σχολεία για να μπορούν να συμμετέχουν σε επιχειρήσεις δασοπυρόσβεσης. Η αποστολή του 4ου ΤΕΑΣ είναι οι τακτικές μεταφορές και η συνήθης δραστηριότητα είναι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις σε νησιά του Αιγαίου με τη συμμετοχή των Ειδικών Δυνάμεων. Ολοι οι πιλότοι είναι εκπαιδευμένοι να πετούν νύχτα με χρήση διόπτρας -μία άκρως επικίνδυνη και δύσκολη αποστολή-, να μεταφέρουν εξοπλισμό πολλών τόνων (στρατιωτικά οχήματα) ή πολιτικό προσωπικό, αλλά και να πραγματοποιούν αεροδιακομιδές ασθενών. Ωστόσο, η πιο δύσκολη επιχείρηση είναι η δασοπυρόσβεση.

Από τη στιγμή που θα χτυπήσει το τηλέφωνο στο διοικητήριο του 4ου ΤΕΑΣ, το Σινούκ πρέπει εντός 60 λεπτών να είναι έτοιμο για απογείωση.

«Πετάς με φορτίο πολλών τόνων, ο κάδος είναι χωρητικότητας 7 τόνων, με πυκνούς καπνούς, υψηλές θερμοκρασίες, ανέμους και πάνω από φλόγες που σχεδόν γλείφουν το ελικόπτερο. Εκείνη την ώρα σκέφτεσαι τι θα γίνει αν σταματήσει ο ένας κινητήρας» εξηγεί ο υπολοχαγός Τσιτμής. Οι φωτογραφίες επιβεβαιώνουν τα όσα λέει ο υπολοχαγός, καθώς στη φωτιά της Μαλακάσας και του Καρέα τα Σινούκ πετούσαν μέσα από τους πυκνούς καπνούς. Απαιτούνταν χειρισμοί χειρουργικής ακρίβειας, με ένα ελικόπτερο περίπου 14 τόνων, που μεταφέρει ακόμη 7 τόνους νερό.

«Πρέπει να πετάς σε συγκεκριμένο ύψος και με συγκεκριμένη ταχύτητα, αλλιώς κινδυνεύεις να πάει χαμένη η ρίψη. Αν απελευθερώσεις πολύ νωρίς, ώσπου να φτάσει στο έδαφος θα έχει γίνει… σπρέι νερού. Από την άλλη, αν πετάς σε κατοικημένη περιοχή, όπως ήμουν στον Καρέα, μπορεί να χτυπήσεις σοβαρά πολίτες ή να καταστρέψεις περιουσίες» εξηγεί ο πιλότος των Σινούκ.

Στο κόκκινο

Εικόνα μέσα από το Σινούκ στη μεγάλη φωτιά στη Μαλακάσα. Ανάμεσα στους πυκνούς καπνούς, διακρίνεται το δεύτερο ελικόπτερο που επιχειρεί κάτω από αντίξοες συνθήκες.

Η δασοπυρόσβεση με Σινούκ θεωρείται από τις πιο δύσκολες αποστολές, αλλά για τον λοχαγό Νικολαΐδη δεν υπάρχει διαφορά στις αποστολές που καλείται να υπηρετήσει. «Είτε πρόκειται για αεροδιακομιδή, είτε για επιχείρηση με τις ειδικές δυνάμεις, είτε για φωτιά, τα συναισθήματα είναι τα ίδια. Από τη στιγμή που θα χτυπήσει το τηλέφωνο, πρέπει να είμαστε εντός 60 λεπτών έτοιμοι για απογείωση.

Αυτά τα λεπτά και κατά την πτήση, πρέπει να δουλεύεις στο 100% των ρυθμών σου» λέει ο λοχαγός. Για τις σκέψεις και τα συναισθήματα που του δημιουργήθηκαν όταν αντίκρισε το δάσος στη Μαλακάσα να καίει τα πεύκα και να οδεύει προς το βουνό, απαντά πως «αυτές τις ώρες δεν υπάρχει χώρος για συναισθηματισμούς. Πρέπει να είσαι αποτελεσματικός και έχεις να σκεφτείς την ασφάλεια του πληρώματος που μεταφέρεις».

Ο Υπολοχαγός Τσιτμής υποστηρίζει στο «Εθνος της Κυριακής» ότι ναι μεν το άγχος της πτήσης είναι πάντα ίδιο, αλλά «όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με τις φλόγες που κάνουν στάχτη το δάσος ή καίγονται περιουσίες κατοίκων που σε παρακαλούν να τους σώσεις, είναι ανθρώπινο να προσπαθήσεις να κάνεις τα πάντα να τους βοηθήσεις».

Μολονότι το Σινούκ κατευθύνεται για άλλη μία φορά στο πύρινο μέτωπο, το έμπειρο πλήρωμα του αεροσκάφους παραμένει ψύχραιμο.

Ο πιλότος Νικολαΐδης συμπληρώνει τον συνάδελφό του και λέει ότι κατά την εκπαίδευσή του ένας Καναδός τού είχε πει για τη δασοπυρόσβεση: «Για τον πολίτη καίγεται το σπίτι, για σένα είναι άλλη μία μέρα στη δουλειά», θέλοντας να επισημάνει ότι όταν υποχωρεί η οξύνοια και «αναλαμβάνουν» τα ανθρώπινα στοιχεία, τότε είναι που γίνονται λάθη γιατί συνήθως από υπερβάλλοντα ζήλο θα την πατήσεις.

Στη φωτιά στον Καρέα, είχαν πάει δύο Σινούκ με κυβερνήτες τον υπολοχαγό Τσιτμή και τον ανθυπολοχαγό Ηλιόπουλο και συγκυβερνήτες τους αρχιλοχίες Κυπαρίσση και Ταρασίδη. Στη Μαλακάσα κυβερνήτης του Σινούκ ήταν ο υποδιοικητής του 4ου ΤΕΑΣ Δημήτριος Σανδραμάνης -διότι ακόμη και οι υψηλόβαθμοι όπως ο διοικητής, αντισυνταγματάρχης Βασίλειος Γιάννος, είναι πιλότοι και μάχιμοι. Στο άλλο Σινούκ ήταν ο λοχαγός Νικολαΐδης και ο υπολοχαγός Πάσσαλης και ο επιλοχίας Ιωάννης Τρέβλιας.

Το 4ο ΤΕΑΣ ανάλαβε ξανά έργο δασοπυρόσβεσης το 2010 με τις μεγάλες πυρκαγιές στην Αλεξανδρούπολη. Λόγω της μεγάλης διάβρωσης από το θαλασσινό νερό, στα ελικόπτερα των 20 εκατ., είχε αποφασιστεί να μη συμμετέχουν.

Ωστόσο, επέστρεψαν και κάθε χρόνο συνδράμουν τα μέγιστα στο έργο της πυρόσβεσης, μολονότι, όπως μας λένε οι μηχανικοί του 4ου ΤΕΑΣ -οι αφανείς ήρωες που χωρίς αυτούς όλα τα ελικόπτερα θα ήταν καθηλωμένα-, για κάθε 4 ώρες δασοπυρόσβεσης απαιτούνται μετά τουλάχιστον δύο μέρες συντήρησης (πλύσιμο και λίπανσ

[evp_embed_video url=”http://content-mcdn.ethnos.gr/pegasus/Multimedia/mp4/chinouk_1_id28911148.mp4″]

[evp_embed_video url=”http://content-mcdn.ethnos.gr/pegasus/Multimedia/mp4/chinouk_2_id28911149.mp4″]

[evp_embed_video url=”http://content-mcdn.ethnos.gr/pegasus/Multimedia/mp4/chinouk_3_id28911150.mp4″]

[evp_embed_video url=”http://content-mcdn.ethnos.gr/pegasus/Multimedia/mp4/chinouk_4_id28911151.mp4″]

ethnos.gr