Η απόφαση της Αθήνας να προχωρήσει σε επέκταση του φράχτη στην ευρύτερη περιοχή του Έβρου (σσ. στη συγκεκριμένη περίπτωση στο προγεφύρωμα των Φερών) μετά από τα γεγονότα του περασμένου Φεβρουαρίου – Μαρτίου με την άσκηση της Λαθρομεταναστευτικής πίεσης από την πλευρά της Άγκυρας είναι απολύτως δικαιολογημένη.
Στα προγεφυρώματα του Πέπλου και των Φερών, όπου τα σύνορα είναι χερσαία μετά την ευθυγράμμιση της κοίτης του ποταμού, και σε άλλα ευάλωτα σημεία κατά μήκος της μεθορίου τοποθετούνται χιλιόμετρα μεταλλικού φράχτη με λεπιδοφόρο συρματόπλεγμα, γίνεται εκχέρσωση ελωδών εδαφών και καθαρισμός της άγριας βλάστηση
Μία επανάληψη του γεγονότος αυτού, η οποία κατά καιρούς επανέρχεται ως «πρόβλεψη» από τα χείλη Τούρκων αξιωματούχων (σσ. με πιο πρόσφατο παράδειγμα τις νεότερες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου την Κυριακή 23 Μαϊου για νέο προσφυγικό κύμα αφού τελειώσει η πανδημία του κορωνοϊού), δεν μπορεί να αφεθεί στην τύχη της.
Για τον λόγο αυτό υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ των υπουργείων Εθνικής Άμυνας και Προστασίας του Πολίτη, ώστε αφού η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού προχωρήσει στην απαραίτητη σήμανση να μπορέσει να ξεκινήσει η κατασκευή του φράχτη, η οποία θα έχει φυσικά ισχυρό αποτρεπτικό και αμυντικό όφελος.
Η συζήτηση επί ενός τεχνικού ζητήματος δεν είναι φυσικά απαλλαγμένη από πολιτική χροιά. Τούτο αποτυπώνεται ξεκάθαρα στην ανακοίνωση του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Χαμί Ακσόι, το βράδυ του Σαββάτου 23 Μαϊου.
Σε αυτήν αναφέρεται ότι η κοίτη (riverbed) του ποταμού Έβρου που ορίζει το χερσαίο σύνορο Ελλάδος – Τουρκίας με βάση το Πρωτόκολλο του 1926 «έχει αλλάξει σημαντικά» («has changed significantly») λόγω «φυσικών και τεχνητών παραγόντων» («natural and artificial factors»).
Και ακολουθεί το σημείο – κλειδί: «Δεν υπάρχουν αμοιβαία καθορισμένες γεωγραφικές συντεταγμένες για αυτό το συγκεκριμένο σημείο του συνόρου, συμβατές με τη συμφωνία (σσ. Πρωτόκολλο) του 1926».
Σύμφωνα, πάλι, με την ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, η ελληνική πλευρά ανακοίνωσε προς τους Τούρκους στις 15 Απριλίου ότι προτίθεται να τοποθετήσει φράχτη στην περιοχή των Φερών. Όπως «Το Βήμα» πληροφορείται, στην εν λόγω ρηματική διακοίνωση γίνεται ρητή αναφορά ότι η επέκταση του φράχτη, συνολικού μήκους περίπου 26 χιλιομέτρων, θα γίνει επί ελληνικού εδάφους.
Εξ’ αρχής, η επιλογή της Αθήνας δεν πρέπει να άρεσε στην τουρκική πλευρά, η οποία περίπου ένα μήνα αργότερα, στις 11 Μαϊου επέδωσε ρηματική διακοίνωση στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Με αυτή ζητούσε από την Αθήνα να μοιραστεί μαζί της «τις ακριβείς συντεταγμένες της περιοχής κατασκευής του έργου» και πρότεινε τη σύγκληση της μεικτής επιτροπής για τα σύνορα ώστε «να διασφαλιστεί ότι δεν θα παραβιαστεί το χερσαίο σύνορο».
Στις 13 Μαϊου, όπως σημειώνει ο Ακσόι, ξεκίνησαν οι σχετικές εργασίες από ελληνικής πλευράς και τότε η Τουρκία έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του συμφωνηθέντος χερσαίου συνόρου. Το ερώτημα είναι πως έκρινε η Άγκυρα ότι συνέβη κάτι τέτοιο εφόσον η κατασκευή θα γινόταν επί ελληνικού εδάφους.
Τούτο όμως δεν την εμπόδισε να στείλει προφανώς δικούς της τοπογράφους στη μεθόριο, συνοδευόμενους από άνδρες της στρατοχωροφυλακής.
Ο Ακσόι καταλήγει με την σκληρή φράση ότι η Τουρκία δεν θα ανεχθεί τετελεσμένα στον Έβρο, επαναλαμβάνοντας την ανάγκη σύγκλησης της μεικτής τεχνικής επιτροπής.
Όταν χάνεται ο έλεγχος…
Όσο κι αν ορισμένοι θεωρούν ότι το σκηνικό είναι ξεκάθαρο, ο χειρισμός του, πολιτικός και επικοινωνιακός, δεν αποδεικνύεται εύκολος.
Υπήρξε δε αποσπασματικός. Από την περασμένη Παρασκευή έχει ξεκινήσει μία διελκυστίνδα σφοδρότατης ρητορικής σύγκρουσης μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία αρχικά πυροδοτήθηκε από την κοινή δήλωση των τομεαρχών Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργου Κατρούγκαλου και Θοδωρή Δρίτσα αντιστοίχως σχετικά με την κατάσταση στον Έβρο.
Η εν λόγω δήλωση και τα ερωτήματα που τη συνόδευαν δεν έχει φυσικά καμία σχέση με την παντελώς άστοχη ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ μία ημέρα αργότερα, το Σάββατο, η οποία και περιείχε ανυπόστατες καταγγελίες περί αποχώρησης ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων από ελληνικό έδαφος τη στιγμή που σε αυτό προσήλθαν άνδρες της τουρκικής στρατοχωροφυλακής!
Ανεξαρτήτως των ρητορικών «πυρών», το σημείο αιχμής που έχει αναδειχθεί είναι αν όντως στελέχη της τουρκικής στρατοχωροφυλακής και των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας εισήλθαν – και για πόσο – στο ελληνικό έδαφος, καθώς είναι σαφές ότι η Άγκυρα δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια όταν άρχισαν οι μετρήσεις και οι προπαρασκευαστικές εργασίες από ελληνικής πλευράς.
Ο Δένδιας σε συνέντευξή του την προηγούμενη Τετάρτη 20 Μαϊου στο Α΄Πρόγραμμα της ΕΡΑ. «Υπάρχει ένα ζήτημα αμφισβήτησης του ακριβούς ορίου εξαιτίας και των αλλαγών της κοίτης του ποταμού… Μπορούν κάλλιστα να γίνουν οι ανάλογες μετρήσεις και με μία επιτροπή κοινή όλα αυτά τα πράγματα να επιλυθούν.
Μιλάμε για λίγες δεκάδες μέτρα». Το πρώτο μέρος της δήλωσης ουσιαστικά επιβεβαιώνει την ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Το δεύτερο όμως, περί «λίγων δεκάδων μέτρων» γέννησε ασάφεια.
Η ελληνική πλευρά προχώρησε την Παρασκευή 22 Μαϊου σε γραπτό διάβημα από τον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών πρέσβη Θεμιστοκλή Δεμίρη προς τον πρεσβευτή της Τουρκίας στην Αθήνα Μπουράκ Οζουγκεργκίν σχετικά με τις μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν από Τούρκους στην περιοχή των Φερών. Δεν ήταν το πρώτο. Είχαν προηγηθεί και άλλα – προφορικά. (Για να κάνουν μετρήσεις οι Τούρκοι πάτησαν στο ελληνικό Έδαφος)
Η πάγια τουρκική απάντηση, την οποία ο Οζουγκεργκίν επιβεβαίωσε σε συνομιλία που είχε μαζί του «Το Βήμα», είναι ότι «δεν πρόκειται για συνοριακή διαφορά (border dispute), αλλά για ένα τεχνικό ζήτημα που είναι απόλυτα φυσιολογικό για γείτονες με χερσαία σύνορα».
Επιπλέον, το ζήτημα του Έβρου ετέθη και κατά την κλήση υψηλόβαθμου στελέχους της ελληνικής Πρεσβείας στην Άγκυρα στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής. Σε εκείνη τη συνάντηση βέβαια, το βασικό θέμα ήταν ο καταιγισμός υπερπτήσεων και η άποψη της τουρκικής πλευράς ότι, πρόσφατα, ελληνικά αεροσκάφη πέταξαν πάνω από τα τουρκικά παράλια!
Στο εν λόγω ζήτημα πρέπει να ενταχθεί και η κυριακάτικη δήλωση του τούρκου υπουργού Άμυνας Χουλουσί Ακάρ περί δήθεν παρενοχλήσεων από ελληνικά αεροσκάφη. Σημειώνεται συναφώς ότι τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη είχαν πετάξει πριν από λίγες ημέρες σχεδόν επί οκτώ λεπτά πάνω από τη Λέσβο!
Οι συνεχείς και παράλληλες ανακοινώσεις ενέτειναν τη σύγχυση. Το πρωί του Σαββάτου, ο κ. Δένδιας εξέδωσε ανακοίνωση μέσω του Πολιτικού του Γραφείου.
Σε αυτήν ουσιαστικά επιβεβαιώνει την «πρόσφατη κίνηση περιορισμένου αριθμού Τούρκων πολιτών και στρατιωτικών, οι οποίοι πραγματοποίησαν μετρήσεις στην περιοχή των Φερών». Δεν απαντάται όμως και πάλι ευθέως αν αυτοί εισήλθαν, έστω πρόσκαιρα, σε κομμάτι ελληνικού εδάφους.
Πάντως, ακόμη και στρατιωτικές πηγές τόνιζαν προς «Το Βήμα» ότι κάποιου είδους κατασκήνωση επί ελληνικού εδάφους δεν υπήρξε (σσ. κάποιο παράπηγμα πρέπει να δημιουργήθηκε κοντά στην οριογραμμή), ενώ διευκρίνιζαν ότι όλο το περιστατικό δεν σημειώθηκε στην περιοχή του Μελισσοκομείου .
Από πηγές γνωρίζουμε οτι υπάρχουν σκηνές της Στρατοχωροφυλακής στο Τουρκικό Έδαφος ...Απέναντι απο την νησίδα του Ποταμού Έβρου
Η διαφορά δεν είναι νέα και εδράζεται στην αλλαγή της κοίτης του ποταμού Εβρου. Η κοίτη έχει μετακινηθεί, με αποτέλεσμα στη θέση της να βρίσκεται πλέον ένα έλος, το οποίο το καλοκαίρι ξεραίνεται και τον χειμώνα πλημμυρίζει δημιουργώντας εκεί μια νησίδα. Αυτή τη μεταφορά της κοίτης εκμεταλλεύεται η Τουρκία προκειμένου να διεκδικήσει μια περιοχή η οποία φθάνει τα περίπου 16 στρέμματα γης.
Με τη συνέντευξή του το πρωϊ της Κυριακής στην τηλεόραση του «ΣΚΑΙ», ο Δένδιας προσπάθησε «να κλείσει το ζήτημα»…Αλλά αν