Μια συγκλονιστική έρευνα του ανεξάρτητου ρωσικού ειδησεογραφικού μέσου Verstka φέρνει στο φως σοκαριστικές μαρτυρίες για βασανιστήρια, μονομαχίες και εκτελέσεις μέσα στις τάξεις του ρωσικού στρατού. Σύμφωνα με την έκθεση, Ρώσοι διοικητές εκτελούν ή στέλνουν σκόπιμα στο θάνατο στρατιώτες που αρνούνται να πολεμήσουν στην Ουκρανία, αποκαλύπτοντας μια σκοτεινή πλευρά του πολέμου που ελάχιστα έχει δει το φως της δημοσιότητας.
Η έρευνα, που βασίστηκε σε μαρτυρίες εν ενεργεία στρατιωτών, συγγενών θυμάτων και επίσημες καταγγελίες, εντόπισε 101 Ρώσους στρατιωτικούς που κατηγορούνται για δολοφονίες, βασανισμούς ή θανατηφόρες τιμωρίες εις βάρος συναδέλφων τους. Το Verstka δήλωσε ότι έχει επαληθεύσει τουλάχιστον 150 θανάτους, τονίζοντας ωστόσο ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανότατα πολύ υψηλότερος.
Εκτελέσεις και εσωτερική βία στο ρωσικό στρατό
Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, έχουν καταγραφεί επανειλημμένα περιστατικά στρατιωτών που σκοτώθηκαν από τη δική τους πλευρά, καθώς και η παρουσία των λεγόμενων «μονάδων αποκλεισμού», που αναπτύχθηκαν για να αποτρέψουν την υποχώρηση στρατευμάτων.
Δείτεκαι αυτά
Το Κρεμλίνο, ωστόσο, αρνείται κατηγορηματικά τέτοιους ισχυρισμούς, υποστηρίζοντας ότι προβλήματα ανυπακοής παρατηρούνται κυρίως στον ουκρανικό στρατό. Παρά τις επίσημες διαψεύσεις, η έκθεση του Verstka παρουσιάζει έναν αναλυτικό κατάλογο βίαιων μεθόδων επιβολής πειθαρχίας και τρόμου μέσα στις ρωσικές μονάδες.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, διοικητές είχαν ορίσει «εκτελεστές» που πυροβολούσαν όσους αρνούνταν να υπακούσουν και στη συνέχεια πετούσαν τα πτώματά τους σε ποτάμια ή ρηχούς τάφους, προκειμένου να καταγραφούν ως νεκροί σε μάχη.
Άλλοι στρατιώτες κατέθεσαν ότι αξιωματικοί χρησιμοποιούσαν drones και εκρηκτικά για να «τελειώσουν» τραυματίες ή υποχωρούντες, ώστε να παρουσιαστούν οι δολοφονίες ως απώλειες στο πεδίο της μάχης.
Μονομαχίες μέχρι θανάτου
Ανατριχιαστικές μαρτυρίες περιγράφουν περιπτώσεις όπου στρατιώτες αναγκάζονταν να πολεμήσουν μεταξύ τους σε λάκκους, υπό τις διαταγές των διοικητών τους.
Ένα χαρακτηριστικό περιστατικό αποτυπώθηκε σε βίντεο που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2025 από ουκρανικές ομάδες παρακολούθησης. Στο βίντεο φαίνονται δύο άνδρες χωρίς πουκάμισα μέσα σε ένα λάκκο, ενώ ακούγεται μια φωνή να φωνάζει:
«Ο διοικητής Κάμα είπε πως όποιος σκοτώσει τον άλλον, θα βγει από τον λάκκο».
Οι δύο άνδρες αρχίζουν να μάχονται, με τη φωνή να τους παροτρύνει:
«Τελείωσέ τον, τι περιμένεις;»,
μέχρι που ο ένας σωριάζεται νεκρός στο χώμα.
Βασανιστήρια και εκβιασμοί
Η Verstka αποκάλυψε επίσης περιπτώσεις όπου στρατιώτες ρίχνονταν σε λάκκους, καλυμμένους με μεταλλικά πλέγματα, όπου τους έριχναν νερό και τους χτυπούσαν για ώρες ή και μέρες. Ορισμένοι στρατιώτες βασανίστηκαν μέχρι θανάτου, ως παραδειγματισμός προς τους υπόλοιπους.
Η έρευνα καταγράφει ακόμη περιστατικά οικονομικού εκβιασμού, όπου διοικητές απαιτούσαν πληρωμές από στρατιώτες προκειμένου να αποφύγουν αποστολές-«αυτοκτονίες». Όσοι αρνούνταν ή αδυνατούσαν να πληρώσουν, χαρακτηρίζονταν «μηδενισμένοι» – ένας στρατιωτικός όρος που σημαίνει εξόντωση.
Οι δράστες και η ατιμωρησία
Οι περισσότεροι δράστες είναι αξιωματικοί μεσαίου βαθμού, ηλικίας 30 έως 40 ετών, βετεράνοι προηγούμενων πολεμικών εκστρατειών ή μετατεθειμένοι από ποινικά τάγματα. Ελάχιστοι, αν όχι κανένας, έχουν αντιμετωπίσει ποινικές συνέπειες.
Η Verstka ανέφερε ότι έχει συλλέξει αναλυτικά βιογραφικά στοιχεία —όνομα, βαθμό, ηλικία και μονάδα— για περισσότερους από 60 από τους 101 φερόμενους δράστες. Παρά τις εκτενείς αποδείξεις, σχεδόν κανείς δεν έχει λογοδοτήσει.
Χιλιάδες καταγγελίες που αγνοούνται
Το μέσο ενημέρωσης αποκάλυψε επίσης ότι η ρωσική στρατιωτική εισαγγελία έχει λάβει σχεδόν 29.000 καταγγελίες από στρατιώτες και οικογένειές τους μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2025. Από αυτές, πάνω από 12.000 αφορούν τιμωρίες και βία από ανωτέρους.
Πηγή μέσα στην εισαγγελία ανέφερε ότι υπάρχει ανεπίσημη εντολή να μη διερευνώνται υποθέσεις κατά διοικητών που υπηρετούν σε εμπόλεμες ζώνες, καθώς μια τέτοια έρευνα «θα έβλαπτε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις».
«Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι αξιωματικοί απολαμβάνουν απόλυτη ατιμωρησία», δήλωσε χαρακτηριστικά η πηγή στο Verstka.
