Ύψωμα 731 : Η Υπέρβαση :Η Συγκλονιστική Περιγραφή της Μάχης του Υψώματος 731 από έναν Αξιωματικό Ταξίαρχο ε.α τον Ευθύμιο Αγγελάκη* ,που επί σειρά ετών εκπαίδευσε και άνδρωση Τάξεις Σπουδαστών που πέρασαν από τη Σχολή των Μονίμων Υπαξιωματικών !
Διαβάστε τα γεγονότα της Μάχης λεπτό το λεπτό …Βολή τη βολή και αναρωτηθείτε και εσείς μαζί με τους Ιταλούς Ιστορικούς και Αξιωματικούς τι άνθρωποι ήταν αυτοί που Υπερασπίστηκαν το Ύψωμα 731!!!
Η Αφήγηση του Ταξιάρχου που στο τέλος δεν άντεξε και δάκρυσε , έκανε πολλούς από όλους εμάς που είχαμε την τύχη να ακούσουμε την Περιγραφή της Μάχης ,να σηκώσουμε τα δακρυσμένα μάτια με Υπερηφάνεια Ψηλά ευχαριστώντας όλους αυτούς που πολέμησαν για εμάς !
Ύψωμα 731 : Η Υπέρβαση :
1912: Το 5ο ΣΠ, αποτελούμενο κατά βάση από Δυτικοθεσσαλούς, εξορμά ως αιχμή του δόρατος του Ελληνικού Στρατού και αρχίζει την εποποιία του Πρώτου Βαλκανικού πολέμου, συνεχίζει στον 2ο Βαλκανικό λαμβάνοντας μέρος στις φονικότατες μάχες Κιλκίς Λαχανά. Στον Α΄ Παγκόσμιο πολεμά μαζί με το XVI Βρετανικό Σώμα Στρατού.
Στις 21 Ιουνίου 1919 ξεκινάει η πολεμική του δράση στην Μικρά Ασία με την κατάληψη του Αϊδινίου. Συμμετέχει σε πολλές μάχες συνεχώς έως την 01 Ιουνίου 1922. Οι στρατιώτες πολεμούν κοντά 10 χρόνια.
1940: Ο Μουσολίνι σε μια κρίση μεγαλοϊδεατισμού επιτίθεται στη Ελλάδα. Η μοίρα έχει αποφασίσει να τον περιμένουν οι απόγονοι των στρατιωτών του 5ου Συντάγματος με την ξιφολόγχη εφ όπλου.
Ξημερώνει η 28η Οκτωβρίου, ο ΕΣ αμύνεται του Πατρίου εδάφους. Από τις επόμενες ήμερες αρχίζει η ανατροπή η οποία ολοκληρώνεται με την έναρξη της ελληνικής αντεπίθεσης , στις 14 Νοεμβρίου.
Το 5ο Σύνταγμα συμμετέχει σε όλες τις μάχες του πολέμου. Έδωσε νικηφόρες μάχες στο Γράμμο, στην Κόνιτσα, στην Κλεισούρα, στις οποίες οι άνδρες του πολέμησαν γενναία με άφθαστο ηρωισμό κι έγραψαν σελίδες δόξας και μεγαλείου.
Μάρτιος 1941: Οι Ιταλοί είναι έτοιμοι για την εαρινή αντεπίθεση. Είναι η τελευταία ελπίδα τους να γλυτώσουν την παγκόσμια χλεύη.
Κυριακή 09 Μαρτίου 1941: Ο επί του υψώματος 731 διοικητής του 2ου Τάγματος του 5ου Συντάγματος, Τχης Δημήτριος Κασλάς, ήρωας των προηγουμένων πολέμων, απέστειλε προς τους διοικητές των λόχων του την εξής διαταγή:
«Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρις εσχάτων. Ουδείς θα κινηθή προς τα οπίσω. Προμηνύεται λυσσώδης επίθεσις του εχθρού, η οποία οπωσδήποτε θα αποκρουσθή και θα συντριβή. Επαναλαμβάνω, τότε μόνον θα διέλθη ο εχθρός εκ της τοποθεσίας μας, όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας».
Πώς να φοβάται τον θάνατο ο Κασλάς; είχε ήδη θεωρηθεί μία φορά νεκρός στην Μικρά Ασία. Και συνεχίζει, το παρατηρητήριο μου είναι δίπλα, σας βλέπω και βλέπετε.
Στις 04:00″ το πρωί ό Μουσολίνι εγκαθίσταται στο προκεχωρημένο παρατηρητήριο Κομαρίτ, απέναντι περίπου από το ύψ, 731, για να καμαρώσει την επέλαση των λεγεώνων του.
Από τις 06:30″ ώρα, το Ιταλικό Πυροβολικό αρχίζει να βομβαρδίζει με σφοδρότητα τον τομέα της Iης Μεραρχίας. 300 πυροβόλα έβαλαν περί τα 100.000 βλήματα επί μετώπου 6 χιλιομέτρων.
Ή τοποθεσία συγκλονίζεται, τα τηλεφωνικά καλώδια κόβονται, ενώ σχεδόν ταυτοχρόνως εμφανίζονται περί τα 200 Ιταλικά αεροπλάνα, τα όποια προσβάλλουν την διάταξη της Μεραρχίας σ’ όλο το βάθος και το πλάτος της. Τα υψώματα ανασκάπτονται, καπνός και φλόγες σκεπάζουν τα πάντα και δεν επιτρέπουν την λειτουργία ούτε των οπτικών τηλέγραφων.
Στις 07:00″ ρίχνονται στην μάχη οι Μεραρχίες, Κάλιαρι, Ποΰλιε, Πινερόλο και ή λεγεώνα μελανοχιτώνων προς κατάληψη των υψωμάτων 717 και 731.
Τα σφοδρά και εύστοχα πυρά του Πυροβολικού σταματούν τους Ιταλούς, οι όποιοι αποδεκατίζονται και υποχωρούν βαλλόμενοι εγκαταλείποντας νεκρούς και τραυματίες.
Σχεδόν αμέσως εκτοξεύουν 2η επίθεση η οποία είχε την τύχη της προηγουμένης.
Στις 09:30″, μετά από καταιγιστικά πυρά, οι Ιταλοί εκπέμπουν την 3η επίθεση κατά των υψωμάτων 731 και 717. Ή επίθεση κατά του ύψ. 731 αποτυγχάνει και το Ιταλικό τάγμα αποδεκατίζεται και ανατρέπεται.
Στις 12:00″ ώρα, εκδηλώνεται ή 4η Ιταλική επίθεση κατά του 731. Οι Ιταλοί καταλαμβάνουν τό προωθημένο ύψ. 717 και απειλούν το ύψ. 731. Ό ταγματάρχης Έμ. Τζανετής αντιληφθείς τον σοβαρό κίνδυνο, συγκέντρωσε αμέσως όσους άνδρες υπήρχαν και έκανε αντέφοδο.
Η αντέφοδος γενομένη την κατάλληλη στιγμή σαν ατσαλένια γροθιά έσωσε την κατάσταση. Οι Ιταλοί ανετράπησαν και υποχώρησαν.
Στις14:00, εκδηλώνεται ή 5η Ιταλική επίθεση. Οι Μεραρχίες Πούλιε καί Κάλιαρι επιτίθενται με νέες δυνάμεις σε όλο τον τομέα της I Μεραρχίας, αλλά αποκρούονται μάλλον ευχερώς από τούς αμυνόμενους. Επανέρχονται με νέες δυνάμεις αλλά πάλι αποκρούονται.
Ή 7η ιταλική επίθεση εκτοξεύεται στις 16:00″ κατά των ύψ. 731 και Μπρέγκου Ράπιτ οι Ιταλοί πλησιάζουν το ύψ. 731, ή κατάσταση γίνεται κρίσιμη και απειλείται το ύψωμα «κλειδί» της τοποθεσίας.
Την κρίσιμη αυτή στιγμή μίλησε ή ψυχή των αμυνόμενων, οι όποιοι βγαίνουν από τα χαρακώματα και με εφ’ όπλου λόγχη ορμούν κατά των Ιταλών, οι όποιοι κάμπτονται, υποχωρούν και κατρακυλούν στις ρεματιές να σωθούν, αφήνοντας πίσω τους νεκρούς και τραυματίες και αιχμαλώτους.
Η πρώτη ημέρα τελειώνει, με τον Μουσολίνι εμφανώς χολωμένο να ετοιμάζεται να εγκαταλείψει το παρατηρητήριο. Οι Ιταλοί κάνουν μια τελευταία επίθεση στα ύψ. 717 και 709.
Η επίθεση, 8η της ημέρας, εξελίσσεται ευνοϊκά, μέχρι την στιγμή πού οι αμυνόμενοι ‘Έλληνες, αν και κατάκοποι από τον αγώνα της ημέρας, ορμούν κατά των Ιταλών με εφ’ όπλου λόγχη, χειροβομβίδες και την ιαχή «αέρα» τους τρέπουν και πάλι σε υποχώρηση.
Γράφει ο Κασλάς στο ημερολόγιο του: Η νύχτα μας βρίσκει όλους εξαντλημένους σωματικώς. Είμεθα όλην την ημέραν νηστικοί. Εν τούτοις κανείς δεν θέλει να φάγη.
Οι λόχοι δεν ζητούν ψωμί αλλά χειροβομβίδας αμυντικάς και σκαπανικά εργαλεία. Καθ’ όλην την νύχτα οι ημιονηγοί του Τάγματος, οι αφανείς αυτοί ήρωες, επηγαινοέρχονταν εις τον σταθμόν εφοδιασμού δια να μας φέρουν εκατοντάδας φορτίων χειροβομβίδων, πυρομαχικών και λοιπών εφοδίων».
Δευτέρα 10 Μαρτίου 1941, Δεύτερη ημέρα επιθέσεως
Στις 06:45′ άρχισε βομβαρδισμός Πυροβολικού στην τοποθεσία της Ιης Μεραρχίας, με σφοδρότητα ή οποία θύμιζε τους ιστορικούς βομβαρδισμούς του Βερντέν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα πάντα είχαν ανασκαφεί, αλλά οι μαχητές έμειναν ακλόνητοι στα ισοπεδωμένα (σχεδόν) χαρακώματα, αναπνέοντες με δυσκολία από τον καπνό, τις φλόγες και την σκόνη.
Κατά την διάρκεια της παγερής νύκτας 9/10 Μαρτίου, οι Ιταλοί ανασυνέταξαν τις δυνάμεις τους και από το πρωί άρχισαν να εξαπολύουν ορμητικότατες επιθέσεις κατά των ιδίων αντικειμενικών σκοπών.
Ό βομβαρδισμός συνεχίστηκε μέχρι τις 08:50′ ώρα οπότε άρχισε μαζική επίθεση κατά των υψωμάτων 731 και Μπρέγκου Ράπιτ. ’Επεμβαίνει αμέσως το ελληνικό Πυροβολικό και ακολουθεί αγώνας εκ του συστάδην με χειροβομβίδες και ξιφολόγχες. Οι Έλληνες υπερισχύουν, οι Ιταλοί υποχωρούν.
Στις 11:15″ το παρατηρητήριο ανέφερε ότι παρατήρησε εχθρική φάλαγγα δυνάμεως τάγματος να κινείται προς Μονάστερο με προφανή σκοπό την υπερκέραση του ύψ. 731 το φίλιο Πυροβολικό την τσακίζει.
Την 11:35″ και 12:30″, εξαπολύονται ανεπιτυχή νέα κύματα επιθέσεων κατά των υψωμάτων 731, Μπρέγκου Ράπιτ και 1.060 (της Τρεμπεσίνας).
Ό διοικητής τού 5ου Συντάγματος Πεζικού ζήτησε την αντικατάσταση των τμημάτων πρώτης γραμμής, επί των ύψ. 731, 709 και 710, γιατί μετά τον αγώνα των δύο πρώτων ημερών τα τμήματα ήταν καταπονημένα από την υπερένταση και την αϋπνία και είχαν υποστεί σοβαρές απώλειες.
Η Iη Μεραρχία διέταξε την αντικατάσταση τού 5ου Συντάγματος από το 19ο Σύνταγμα Σερρών, την νύκτα 11/12 Μαρτίου. Η σφοδρότητα του αγώνα δεν επιτρέπει την αντικατάσταση η οποία τελικά έγινε την επόμενη νύχτα 12 προς 13 Μαρτίου.
Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ περιγράφει τους Έλληνες στρατιώτες: «Εκείνοι που στέκονταν τώρα γαντζωμένοι εκεί απάνω, μέσα στη νύχτα, δεν έμοιαζαν με στρατό, δεν έμοιαζαν με πλάσματα ανθρώπινα. Ήτανε κάτι σκέλεθρα ντυμένα με κουρέλια, επιδέσμους, φαντάσματα μαυριδερά και αγριεμένα, όλο χώμα και ιδρώτα που παγώνει, μάτι γυαλιστερό από την πείνα, την αγωνία, την πάλη με το χάρο.
Σάλευαν σαν μεθυσμένα, τα αυτιά τους είχανε κουφαθεί από τον πάταγο των κανονιών, τα δάχτυλά τους μούδιασαν στη σκανδάλη του όπλου, που άναψε από τη χρήση. Ένιωθαν όμως εκεί κάτω, πίσω, στην Ελλάδα, κάποιες αγαπημένες ψυχές που στέκονταν και περίμεναν με το νου στην υπεράσπισή τους.
Και γύρω, σ’ απέραντο κύκλο, τον μεγάλο κόσμο να κοιτάζει με κρατημένη την ανάσα ποιο τίμημα καταβάλλει στο πάθος της η ελευθερία και πως θέλει τους μάρτυρές της για να υπάρξει η ανθρωπιά
Τρίτη 11 Μαρτίου 1941, Προιμάδ, η χαράδρα του θανάτου των Μελανοχιτώνων
Μετά τις αποτυχημένες προσπάθειες των δυο πρώτων ημερών, ή ιταλική διοίκηση άρχισε να αντιλαμβάνεται ότι το 731 δεν πέφτει.
Μεταξύ των υψωμάτων 731 και Κιάφε Λοΰζιτ υπάρχει ή βαθιά χαράδρα Προϊμάδ, ή οποία ανατολικότερα συναντά τον ποταμό Ντέσνιτσα.
Ή Μεραρχία Πούλιε σχεδίασε και εκτέλεσε μια τολμηρή ενέργεια διεισδύσεως σε βάθος στην αμυντική τοποθεσία διά της χαράδρας Προϊμάδ.
Χρησιμοποίησε το 72ο Σύνταγμα και την περίφημη Λεγεώνα Μελανοχιτώνων. Το 72ο Σύνταγμα θα ασκούσε πίεση προς το ύψ. 731 για να καλύψει και διευκολύνει την είσοδο και προχώρηση των μελανοχιτώνων στην χαράδρα. Αντικειμενικός σκοπός της Λεγεώνας Μελανοχιτώνων ήταν ή υπερκέραση τον απόρθητου ύψ. 731 και η κατάληψη του ύψ. Σπί Καμαρότε ώστε να δημιουργηθεί ρήγμα στην τοποθεσία.
Στις 04:30′ άρχισε σφοδρός βομβαρδισμός Πυροβολικού κατά των ελληνικών θέσεων, και ιδιαίτερα κατά των ύψ. 731 και Μπρέγκου Ράπιτ. Μισή ώρα αργότερα, με το πρώτο φώς, εξόρμησαν δύο τάγματα τού 72ου Συντάγματος προς το ύψ. 731 καλύπτοντας την είσοδο στην χαράδρα των δύο ταγμάτων μελανοχιτώνων, ή οποία είχε αρχίσει από την νύκτα.
Ή επίθεση τού 72ου Συντάγματος προσέκρουσε στην ισχυρή αντίσταση των μαχητών του 731, ανακόπηκε και στην συνέχεια τα επιτιθέμενα τμήματα αναστράφηκαν προς τούς χώρους εξορμήσεως των.
Την 08:00′ ώρα, με καθυστέρηση λόγω πυκνής ομίχλης, άρχισε ισχυρός βομβαρδισμός της τοποθεσίας από την εχθρική Αεροπορία ή οποία κατέφθανε κατά κύματα.
Ή αποτυχία της επιθέσεως τού 72ου Συντάγματος άφησε ακάλυπτη την Λεγεώνα Μελανοχιτώνων, ή οποία συνέχισε την κίνησή της κατά μήκος της κοίτης της χαράδρας προς τούς αντικειμενικούς της σκοπούς μη γνωρίζοντας την αποτυχία του 72 Συντάγματος.
Ή κίνηση αυτή έγινε εγκαίρως αντιληπτή από τμήματα της Iης Μεραρχίας, τα οποία αντέδρασαν ανάλογα, έστησαν ενέδρα και άφησαν τούς Ιταλούς να εισδύσουν βαθιά στην χαράδρα και όταν κορυφή της φάλαγγας έφθασε στα 300 μ. άρχισαν καταιγιστικά πυρά προς την σκοτεινή, λόγω ομίχλης, κοίτη της χαράδρας.
Τα ιταλικά τάγματα αιφνιδιάστηκαν, προσπάθησαν να αντιδράσουν αλλά, βαλλόμενα πανταχόθεν, γρήγορα έχασαν την συνοχή τους και διασκορπίστηκαν.
Κατά την διάρκεια της ημέρας, οι ’Ιταλοί συνέχισαν να βομβαρδίζουν με σφοδρότητα την τοποθεσία της Μεραρχίας και εξαπέλυσαν επιθέσεις στις 09:45″ κατά του ύψ. 731. Όλες οι επιθέσεις αποκρούστηκαν με σοβαρές απώλειες για τούς Ιταλούς.
Λόγω της εντάσεως τού αγώνα στην περιοχή των υψωμάτων 731 και Μπρέγκου Ράπιτ η Iη Μεραρχία ανέστειλε την αντικατάσταση των τμημάτων του 5ου Συντάγματος από το 19ο Σύνταγμα Σερρών. Ή αντικατάσταση έγινε την επομένη, ήτοι την νύκτα 12/13 Μαρτίου 1941.
Έτσι τελείωσε και η τρίτη ήμερα χωρίς κανένα αποτέλεσμα για τούς Ιταλούς. Η τοποθεσία της Μεραρχίας παρέμεινε ακεραία και το εσπέρας ό Μέραρχος εξέδωσε θερμή ημερησία διαταγή, στην οποία, μεταξύ άλλων, έγραφε:
«Γενναίοι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί καί στρατιώτες πλημμυρισμένος άπό συγκίνηση άλλά και με θαυμασμό καί υπερηφάνεια απευθύνομαι σέ σάς τούς ήρωες τού 731, πού πολεμήσατε γενναία καί διατηρήσατε τίς θέσεις σας. Ή ιστορία θά σάς κατατάξει πλάι στους ήρωες τού Μαραθώνα, τής Σαλαμίνας, τών Θερμοπυλών καί τής Αλαμάνας.
Ό εχθρός προετοίμαζε τήν επίθεσή του επί ένα μήνα καί έριξε έναντίον σας τρεις νέες Μεραρχίες, πάνω άπό 100 πυροβόλα καί μεγάλο αριθμό αεροπλάνων, άλλά τά σχέδιά του απέτυχαν, αψευδείς μάρτυρες οί 500 μελανοχίτωνες αιχμάλωτοι στά χέρια σας. Ή σημασία τής ηρωικής σας άντιστάσεως είναι τεράστια. Σάς συγχαίρω γιά τόν ηρωισμό καί τήν αυτοθυσία σας. Βασ. Βραχνός – Υποστράτηγος»
Ο Φίλιππας Ε. Καραμάνης, καθηγητής Θεολογίας, έφεδρος Ανθ/γος στον ελληνοιταλικό περιγράφει: – Τι γίνεται, ρε παιδιά, από πού κατεβαίνετε; Απ’ το «Δασωμένο» κατεβαίνουν. – Είναι κοντά το «731»; – «Δασωμένο» και «731» είναι το ίδιο.
– Ζείτε, μωρέ, ακόμα; Ζείτε; Ένας στάθηκε κοίταξε γύρω του, ξαναστάθηκε και μόνο τότε μπόρεσε να ξεχωρίσει στο γούπατο αμπριά σκοτεινά και κάτι μορφές όλο ένταση να τον κοιτάν από μισοανοίγματα και θυρίδες.
Είδε τριγύρω λάκκους εδώ κι εκεί μες στη χωραφιά, σημάδι πως και τούτους το κανονίδι τους είχε παιδέψει. Και τότε από μέσα του ανάβλυσε ένα αλλιώτικο πράμα, μια ευφορία σαν έπαρση. Αυτός μπορούσε να ορκιστεί: τούτη την ώρα δε φοβότανε τίποτα! Τι να φοβηθεί ένας που γύριζε από το «Δασωμένο»… Πήρε βαθιάν ανάσα, το στήθος του γέμισε, του ‘ρθε να τραγουδήσει. Είχε υπερβεί τα ανθρώπινα.
12 Μαρτίου 1941, Τετάρτη ημέρα επιθέσεως
Αμέσως μετά τα μεσάνυχτα, ό εχθρός εξεδήλωσε νυκτερινή επίθεση με δυο τάγματα κατά των ύψ. 731 και Μπρέγκου Ράπιτ, με ταυτόχρονο σφοδρότατο βομβαρδισμό.
Ή επίθεση, εκτοξεύτηκε αιφνιδιαστικά με τμήματα Μεραρχίας Μπάρι (ή οποία αντικατέστησε την Μεραρχία Πούλιε) και ήταν σφοδρότατη. Εφαρμόστηκε αμέσως το σχέδιο πυρός Πυροβολικού και Πεζικού και οι αμυνόμενοι με αντεπιθέσεις και αγώνα εκ τού συστάδην ανάγκασαν τούς Ιταλούς να αποχωρήσουν, στις 02:30′ το πρωί.
Στις 05:30″ οι Ιταλοί ενέργησαν, εκ νέου, αιφνιδιαστικά κατά των ύψ. 731, 709 και τού Μπρέγκου Ράπιτ. Οι επιτιθέμενοι των ύψ. Κιάφε Λούζιτ και 1.060 καθηλώθηκαν διά πυρών Πυροβολικού και Πεζικού, στον τομέα του 731 διεξήχθη σφοδρός αγώνας εκ του συστάδην, ό όποιος διήρκεσε μέχρι τις 07:00 οπότε οι επιτιθέμενοι αποκρούστηκαν οριστικώς, και υποχώρησαν εγκαταλείποντας και αριθμόν αιχμαλώτων. Ή δράση του εχθρικού Πυροβολικού κατά την ήμερα αυτήν ήταν άνευ προηγουμένου.
Την νύκτα 12/13 Μαρτίου έγινε ή αντικατάσταση του 5ου Συντάγματος από το 19ο Σύνταγμα Πεζικού Σερρών.
Το 5ο Σύνταγμα, δοκιμάσθηκε σκληρά κατά τον τετραήμερο αγώνα και είχε, 6 νεκρούς αξιωματικούς, 8 τραυματίες και 1 εξαφανισθέντα. 119 οπλίτες νεκρούς, 425 τραυματίες και 27 εξαφανισθέντες: ήτοι σύνολον 586 άνδρες.
Αφηγείται Ιταλός, έφεδρος ανθυπολοχαγός, που ηγήθηκε πολλές φορές των ανδρών του στις επιθέσεις κατά του 731 «Όταν εφορμήσαμε την πρώτη φορά κατά του 731, πίστευα ότι δεν θα συναντούσαμε ούτε έναν Έλληνα ζωντανό πάνω στο ύψωμα.
Τόσο σφοδροί ήταν οι βομβαρδισμοί που προηγήθηκαν. Όμως εκείνοι ήταν εκεί και μας περίμεναν. Συνέχισα να πιστεύω το ίδιο και στις επόμενες επιθέσεις μας, που πάντα εκδηλώνονταν ύστερα από καταιγιστικά πυρά του πυροβολικού και της αεροπορίας μας. Όμως πάντα μας περίμεναν και μας απέκρουαν.
Μετά την τρίτη μέρα των επιθέσεων μας, έπαψα πια να ελπίζω ότι δεν θα συναντούσαμε ζωντανούς τους υπερασπιστές του 731. Και οι στρατιώτες μας έπαψαν κι αυτοί να ελπίζουν πως η αεροπορία και το πυροβολικό μας θα έκαναν τη δουλειά μας αντί για μας.
Συχνά οι Έλληνες μας περίμεναν όρθιοι μπροστά στα κατεστραμμένα χαρακώματά τους με τις λόγχες περασμένες στα όπλα τους। Συχνά γελούσαν δυνατά και μας προκαλούσαν. Και τελειώνει λέγοντας: είχαν υπερβεί τον άνθρωπο. Δεν ήταν άνθρωποι πλέον, το πιστεύω αυτό, ήταν θηρία».
Συγκλονιστικός ο Ταξίαρχος Αγγελάκης …
Κυρίες και κύριοι
Δεν ήταν θηρία, ήταν ο Λεωνίδας, ο Θεμιστοκλής, ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Κωσταντίνος, ο πατριώτης τους ο Καραϊσκάκης, αυτοί πολεμούσαν μαζί με τον Κόγια, τον Κανέλλα, τον Κεφαλά, τον Χρίστη και τους άλλους.
*Αγγελάκης Ευθύμιος Ταξίαρχος ε.α