Δυναμικό μπάσιμο στα ενεργειακά κάνουν με τη νέα χρονιά οι χώρες της ανατολικής Μεσογείου και της Ευρώπης που θέλουν να συνεργαστούν, με στόχο την κατασκευή ενός αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο προς την ευρωπαϊκή αγορά.
Οι ηγέτες της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ έκλεισαν ραντεβού στην Αθήνα, στις 2 Ιανουαρίου, για να υπογράψουν τη διακρατική συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού EastMed. Στο όλο πρόγραμμα συμμετέχει και η Ιταλία, η οποία, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, αναμένεται ότι θα είναι παρούσα στην Αθήνα τέλος της ερχόμενης εβδομάδας.
Τα τηλεφωνήματα που έγιναν από τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου προς τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη και τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη λειτούργησαν καθοριστικά, ώστε να σπεύσουν αμέσως οι τρεις να κλειδώσουν και ημερομηνία για συνάντηση και υπογραφή της συμφωνίας
. Λαμβανομένου υπόψη ότι ανάλογες συναντήσεις στο παρελθόν προετοιμάζονταν για μήνες προηγουμένως, στην περίπτωση αυτή υπήρξε άμεση αντίδραση.
Αυτό, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, έδειξε καλά αντανακλαστικά έναντι των ενεργειών της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή. Κρίνεται ιδιαίτερης σημασίας κίνηση εάν λάβει κανείς υπόψη ότι Τουρκία θέλησε:
α) Με τη συμφωνία που υπέγραψε με τη Λιβύη να μπλοκάρει την προσπάθεια για κατασκευή αγωγού προς την Ευρώπη, μέσα και από το γνωστό μήνυμα που έστειλε προς το Ισραήλ πως, χωρίς τη δική της συγκατάθεση, δεν περνά ο αγωγός, και
β) Να σπρώξει το Ισραήλ στο να εγκαταλείψει τα σχέδια για τον αγωγό EastMed και επιλέξει την πιο εύκολη (σύμφωνα με την τουρκική θεώρηση) λύση για μεταφορά φυσικού αερίου από τις ισραηλινές πηγές προς την Ευρώπη μέσω τουρκικού εδάφους.
Υπάρχει και μια τρίτη παράμετρος στις τουρκικές κινήσεις. Επιχείρησε τη δεδομένη στιγμή να κάνει τις κινήσεις της εκτιμώντας ότι η εσωτερική κατάσταση στο Ισραήλ και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου δεν θα επιτρέπουν στη χώρα να έχει στραμμένη τη προσοχή της σε άλλα ζητήματα. Θεωρώντας πως Κύπρος και Ελλάδα χωρίς τη στήριξη του Νετανιάχου καθίστανται πιο τρωτές.
Στην Αθήνα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας σε δηλώσεις του αναφέρθηκε και στο θέμα του EastMed.
Απέφυγε να αποκαλύψει την ημερομηνία υπογραφής της συμφωνίας, αλλά την ίδια ώρα σημείωσε πως «τα κράτη δείχνουν αντανακλαστικά απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα» και τόνισε, αναφερόμενος στην Τουρκία, πως «ένα κράτος δεν μπορεί να μπλοκάρει τις ενέργειες άλλων κρατών που βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο».
Σημείωσε πως το έργο είναι βιώσιμο και μπορεί να προσφέρει διαφοροποιημένη πηγή ενέργειας από το ρωσικό αέριο.
Καθοριστική η στιγμή
Η χρονική στιγμή κατά την οποία προχωρούν οι χώρες της ανατολικής Μεσογείου σε υπογραφή για την κατασκευή ενός αγωγού κρίνεται καθοριστική, λαμβάνοντας υπόψη τις ευρύτερες γεωστρατηγικές εξελίξεις που πάνε πολύ πιο πέρα από τις ενέργειες της Τουρκίας.
Η εμφανής αντίδραση των Αμερικανών στα σχέδια αγωγών για μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη έρχεται να ενισχύσει ακόμα περισσότερο το ανατολικομεσογειακό εγχείρημα.
Μια αμερικανική στήριξη είναι ό,τι καλύτερο για τις συνεργαζόμενες χώρες, ιδιαίτερα εάν λάβει κανείς υπόψη του τους παράγοντες που λειτουργούν ως τροχοπέδη στην κατασκευή του αγωγού αυτού. Από τη μια, είναι οι πολιτικές αντιδράσεις της Τουρκίας και, από την άλλη, είναι το οικονομικό κόστος του αγωγού EastMed που φοβίζει πολλούς.
Οι Αμερικανοί έδωσαν από νωρίς το στίγμα τους στηρίζοντας την προσπάθεια των χωρών της περιοχής, καθώς θεωρούν πως το φυσικό αέριο της ανατολικής Μεσογείου μπορεί να προσφέρει την απάντηση που ψάχνει η Ουάσιγκτον σ’ ό,τι αφορά την ενεργειακή κάλυψη της Ευρώπης την οποία θέλουν να σταματήσει να εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ο προβληματισμός που ηγέρθη κατ’ επανάληψη είναι εάν η ανατολική Μεσόγειος είναι σε θέση να παράγει εκείνη την ποσότητα υδρογονανθράκων που θα καλύπτει τις ανάγκες της Ευρώπης.
Σχόλιο: Οι Απειλές του Ερντογάν για το Λαθρμεταναστευτικό και το Γκριζάρισμα των νησιών και περιοχών του Αιγαίο στην σημερινή Τελετή της αποκάλυψης του Τουρκικού Υποβρυχίου μόνο τυχαίες δεν ήταν