Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη δημιουργία της λεγόμενης «Στρατιωτικής Ζώνης Σένγκεν», με στόχο την ταχεία μεταφορά στρατευμάτων, οπλισμού και βαρέος στρατιωτικού εξοπλισμού σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το νέο σύστημα, που φέρει την ονομασία Ευρωπαϊκό Σύστημα Ενισχυμένης Αντίδρασης Στρατιωτικής Κινητικότητας, θα μπορεί να ενεργοποιείται εντός 72 ωρών με απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ και θα εξαιρεί τις διασυνοριακές μετακινήσεις στρατιωτικού υλικού από την τυπική γραφειοκρατία για χρονικό διάστημα έως και ενός έτους.
Η Κομισιόν επισημαίνει ότι η σημερινή κατάσταση δεν επιτρέπει γρήγορη στρατιωτική κινητικότητα, καθώς κρίσιμες υποδομές —δρόμοι, γέφυρες, σιδηροδρομικές γραμμές, τούνελ και αεροδιάδρομοι— δεν είναι σχεδιασμένες για να υποστηρίξουν μεταφορές τέτοιου μεγέθους και βάρους. Παράλληλα, οι διαδικασίες αδειοδότησης διαφέρουν από χώρα σε χώρα, επιβραδύνοντας σημαντικά την απόκριση της Ευρώπης σε περίπτωση κρίσης.
Το περιεχόμενο του σχεδίου «Στρατιωτικής Ζώνης Σένγκεν»
Το σχέδιο, που παρουσιάστηκε στις Βρυξέλλες από την Εκτελεστική Αντιπρόεδρο Χένα Βίρκουνεν, την Ύπατη Εκπρόσωπο Κάγια Κάλας, τον Επίτροπο Άμυνας Άντριους Κουμπίλιους και τον Επίτροπο Μεταφορών Απόστολο Τζιτζικώστα, προβλέπει ότι κάθε κράτος–μέλος θα ορίσει έναν Εθνικό Συντονιστή Στρατιωτικών Μεταφορών. Ο ρόλος του θα είναι το ενιαίο σημείο επαφής για άδειες, ειδοποιήσεις και κρίσιμες διαδικασίες κινητικότητας, αντικαθιστώντας το σημερινό κατακερματισμένο σύστημα που περιλαμβάνει υπουργεία Εξωτερικών, Άμυνας και φορείς εσωτερικής ασφάλειας.
Η Επιτροπή προτείνει:
Άρση κανονιστικών εμποδίων:
Θέσπιση των πρώτων ενιαίων κανόνων στρατιωτικής κινητικότητας σε επίπεδο ΕΕ, με μέγιστο χρόνο έγκρισης τριών ημερών και απλουστευμένες τελωνειακές διαδικασίες για στρατιωτικό εξοπλισμό.
Πλαίσιο έκτακτης ανάγκης (EMERS):
Ένα ευρωπαϊκό σύστημα ταχείας αντίδρασης που εξασφαλίζει προτεραιότητα πρόσβασης σε υποδομές για δυνάμεις της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ και ενεργοποιείται σε περιόδους κρίσης.
Ενίσχυση ανθεκτικότητας υποδομών:
Αναβάθμιση βασικών διαδρόμων μεταφορών σε πρότυπα διπλής χρήσης, με στοχευμένες επενδύσεις που ενισχύουν την κυβερνοασφάλεια, την ενεργειακή ασφάλεια και τη λειτουργικότητα κρίσιμων υποδομών.
Κοινή χρήση δυνατοτήτων:
Δείτεκαι αυτά
Δημιουργία Ομάδας Αλληλεγγύης για την παροχή μέσων μεταφοράς και δυνατότητα ανάπτυξης Ψηφιακού Συστήματος Πληροφοριών Στρατιωτικής Κινητικότητας, διευκολύνοντας την κοινή επιχειρησιακή οργάνωση μεταξύ των κρατών–μελών.
Νέα δομή διακυβέρνησης:
Μια Ομάδα Μεταφορών Στρατιωτικής Κινητικότητας και ενισχυμένη επιτροπή του δικτύου TEN-T θα αναλάβουν την εποπτεία εφαρμογής του σχεδίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Χαρακτηριστικά, ο Επίτροπος Κουμπίλιους τόνισε: «Οι στρατοί κερδίζουν τις μάχες, αλλά η διοικητική μέριμνα κερδίζει τους πολέμους», υπογραμμίζοντας τη σημασία της ταχείας και οργανωμένης μεταφοράς στρατιωτικών δυνάμεων σε περιόδους κρίσης.
Τέσσερις κεντρικές προτεραιότητες της Κομισιόν
Η πρόταση της Επιτροπής δεν περιορίζεται μόνο στις μεταφορές, αλλά στοχεύει επίσης στη στρατηγική ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και της τεχνολογικής της αυτονομίας. Συγκεκριμένα, η Κομισιόν δίνει προτεραιότητα:
-
Στην υποστήριξη επενδύσεων σε αμυντικές εταιρείες.
-
Στην επιτάχυνση της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών.
-
Στην επέκταση της πρόσβασης σε αμυντικές δυνατότητες πανευρωπαϊκά.
-
Στην ενίσχυση των απαραίτητων δεξιοτήτων για τη διατήρηση του τεχνολογικού πλεονεκτήματος της Ευρώπης.
Το σχέδιο για τη «Στρατιωτική Ζώνη Σένγκεν» εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια ενίσχυσης της αμυντικής συνεργασίας, της ταχύτητας αντίδρασης και της επιχειρησιακής ετοιμότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μια περίοδο που το γεωπολιτικό περιβάλλον γίνεται ολοένα και πιο απαιτητικό.
