Γράφει Ο Γιώργος Γκορέζης*
Σε διεθνή απατεώνα φαίνεται να εξελίσσεται ο αυτοαποκαλούμενος “Πρωθυπουργό”ς της Τσαμουριάς Φεστίμ Λάτο, ο οποίος κατά καιρούς παρουσιάζει φωτογραφίες από τον λεγόμενο Απελευθερωτικό Στρατό Τσαμουριάς.
Ο Λάτο , μία αμφιλεγόμενη προσωπικότητα ακόμη και για τους Τσάμηδες που ζουν στην Αλβανία, δραστηριοποιείται για αυτό το σκοπό τουλάχιστον από το 2005 και έχει προσπαθήσει να προωθήσει ζήτημα γενοκτονίας Τσάμηδων στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Πριν από έναν χρόνο, στις αρχές του 2018 ο Λάτο πέτυχε να εμφανιστεί σε συνέδριο των Ευρωπαίων Φιλελευθέρων, όπου φέρεται να έθεσε το θέμα της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Τσάμηδων από την Ελλάδα σε ευρωβουλευτές και αξιωματούχους του Ευρωκοινοβουλίου.
Δείτεκαι αυτά
Τελευταία ο Λάτο προπαγανδίζει την έκδοση διαβατηρίων της λεγόμενης Δημοκρατίας της Τσαμουριάς από οργανώσεις Τσάμηδων που έχουν έδρα κατά βάση την Ολλανδία. Δεκάδες ιστοσελίδες που διακινούν ψεύτικες ειδήσεις( fake news) παρακινούν τώρα τους Τσάμηδες της Αλβανίας και του εξωτερικού να συμπληρώσουν σχετικές αιτήσεις για την έκδοση διαβατηρίου, ισχυριζόμενοι ότι έχουν σ’ αυτό την έγκριση των Ηνωμένων πολιτειών.
Οι Τσάμηδες στην Αλβανία αποτελούν τους σταθερούς υπονομευτές των ελληνοαλβανικών σχέσεων. Στις πιο ακραίες ομάδες τους απειλούν μέχρι και τη συγκρότηση ένοπλων τμημάτων που θα εισβάλουν στην Ελλάδα!
Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφίες ένστολων ακροδεξιών Τσάμηδων, που φέρουν το έμβλημα του UÇÇ, δηλαδή του λεγόμενου Απελευθερωτικού Στρατού Τσαμουριάς- [Ushtria Çlirimtare e Çamërisë], να κάθονται σε έναν τυπικό αλβανικό οντά (odë) στη γειτονική χώρα.
Το θέμα λοιπόν των Τσάμηδων κάνει πάλι την εμφάνισή του, όπως είχε ανακοινωθεί από τον φερόμενο αρχηγό της οργάνωσης που έχει έδρα την Ολλανδία, τον Φεστίμ Λάτο. Σύμφωνα με αλβανικό δημοσίευμα που αναδημοσίευσε το Βαλκανικό Περισκόπιο, είναι ακόμη άγνωστο εάν οι ενώσεις των τσάμηδων (στην Αλβανία) υποστηρίζουν αυτήν την ομάδα ή η ομάδα είναι ένα σενάριο από άλλα κράτη.
Οι Αλβανοί της λεγόμενης Δημοκρατίας της Τσαμουριάς, με αρχηγό τον αμφιλεγόμενο Φεστίμ Λατό :
Προβαίνουν από το 2018 σε πολεμικές απειλές κατά της Ελλάδας στη σελίδα τους στο Facebook και σε ιστοσελίδα.
Γράφουν στην ιστοσελίδα τους για δήθεν φόβο της Ελλάδας από επιθέσεις των Τσάμηδων από τον Βορρά.
Γράφουν ακόμη ότι ο UCC είναι στρατιωτικός σχηματισμός, μια δομή του υπουργείου της Δημοκρατίας της Τσαμουριάς που δημιουργήθηκε με απόφαση της κυβέρνησης της Τσαμουριάς και την έγκριση από το κοινοβούλιο τους, όπως κι’ άλλα πολλά.
Οι ίδιοι έστησαν πανηγύρια όταν παραιτήθηκε ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Είχαν βγάλει και ανακοίνωση, στην οποία επιτέθηκαν κατά του τ. Αλβανού υπουργού Εξωτερικών, Ντιτμίρ Μπουσάτι, επειδή ανέβασε ανάρτηση στο Twitter για την καλή του συνεργασία με τον Νίκο Κοτζιά.
Η αλβανική εφημερίδα Πανόραμα και η ιστοσελίδα shqiptarja.com δημοσίευσαν την αντίδραση του κόμματος των τσάμηδων PDIU, εναντίον του Αλβανού υπουργού Εξωτερικών Ντιτμίρ Μπουσάτι για την ανάρτησή του.
Η ανακοίνωση του PDIU ανέφερε ότι κακώς ο Αλβανός ΥΠΕΞ ευχαρίστησε τον ΥΠΕΞ της Ελλάδος Κοτζιά , και κάνει λόγο για παραχωρήσεις της Αλβανίας προς την Ελλάδα σε θέματα όπως :
Tα νεκροταφεία των Ελλήνων στρατιωτών, που ήρθαν λένε ως κατακτητές στην Αλβανία, την επαίσχυντη συμφωνία για τα τοπωνύμια, τη συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες και την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, και τη διατήρηση του νόμου για το εμπόλεμο με την Αλβανία, με τον οποίο η Αλβανία είναι επίσημα σε πόλεμο με την Ελλάδα.
Αλλά ότι και να προσπαθήσουν, για την Ελλάδα δεν υφίσταται Τσάμικο ζήτημα, και η ιστορική αλήθεια έχει ως εξής :
Οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες είναι πιθανώς απόγονοι εξισλαμισμένων ορθοδόξων Χριστιανών της Θεσπρωτίας, το δε όνομα τους είναι παραφθορά του προσωνυμίου Θυάμηδες, δηλ. κάτοικοι της περιοχής του Θύαμη ποταμού.
Με τη συνθήκη της Λωζάνης εξαιρέθηκαν της ανταλλαγής των πληθυσμών με τη δική τους θέληση ύστερα από υπόμνημα τους στην Κοινωνία των Εθνών, όπου ομολογούν ότι δεν αισθάνονται ούτε Τούρκοι ούτε Αλβανοί. Αποτελούσαν περίπου το 20% του πληθυσμού της Θεσπρωτίας και ήταν πλειονότητα ή μοναδικοί κάτοικοι σε 35 από τα 129 χωριά συνολικά της Θεσπρωτίας.
Τον Μάιο του 1917, όταν τα ιταλικά στρατεύματα κατέλαβαν τη Θεσπρωτία, οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες στρατεύθηκαν εθελοντικά και αποτέλεσαν τμήματα του ιταλικού στρατού. Από τότε δημιουργήθηκε αντιπαλότητα με τους ντόπιους Έλληνες.
Κατά την ιταλική εισβολή το 1940 συνέδραμαν τους Ιταλούς, για όσο διάστημα βρίσκονταν επιτιθέμενοι στο ελληνικό έδαφος, και ο ελληνικός στρατός δέχθηκε τα πυρά τους από τα νώτα του. Συνεργάστηκαν φανερά με τις κατοχικές δυνάμεις των Ιταλών και εφάρμοσαν διώξεις κατά του ελληνικού πληθυσμού για να πάρουν πίσω απαλλοτριωθέντα κτήματα.
Πληροφορούσαν τους Ιταλούς ότι διάφοροι Έλληνες είναι επικίνδυνοι για την ιταλική διοίκηση και μετά τη φυλάκισή τους έπαιρναν τα κτήματά τους. Επιπλέον παρεμπόδιζαν τη λειτουργία των ελληνικών σχολείων.
Σε διάφορα χωριά έκαναν πολλά έκτροπα, όπως λεηλασίες, κλοπές, δολοφονίες, σφαγές, βιασμούς γυναικών και πυρπολήσεις κατοικιών.
Τον Ιούλιο του 1942, υπό την καθοδήγηση του Ντίνο (J. Dino), καταγόμενου από την Παραμυθιά και γαμπρού του Αλβανού πρωθυπουργού Βερλάτσι, οι Τσάμηδες συγκρότησαν την K.S.I.L.I.A.(Αλβανικό Σύστημα Πολιτικής Διοίκησης) με 14 τάγματα και επεδίωξαν την εξολόθρευση ή απομάκρυνση του ελληνικού πληθυσμού της Θεσπρωτίας. 
Όταν η Ιταλία συνθηκολόγησε και οι Ιταλοί αποχώρησαν, οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες συντάχθηκαν με τους Γερμανούς, οι οποίοι τότε είχαν αναλάβει και την Ήπειρο, οπότε σχημάτισαν στα Ιωάννινα μια ειδική στρατιωτική μονάδα με γερμανικές στολές και συμπεριφέρθηκαν με ιδιαίτερη σκληρότητα προς τον ελληνικό πληθυσμό.
Τα βεβαιωθέντα εγκλήματα τους την κατοχή ανέρχονται σε δολοφονίες 32, απαχθέντες 28, βιασμούς 9, πυρποληθείσες κατοικίες 332, λεηλατηθέντα χωριά 3, και πλήθος αρπαγέντων αιγοπροβάτων, βοοειδών και λοιπών οικότροφων ζώων.
Τον Φεβρουάριο 1944 από κοινού επιχειρήσεις των Τσάμηδων με τους Ναζί είχαν ως αποτέλεσμα την πυρπόληση χιλιάδων σπιτιών Ελλήνων και τη δημιουργία 100.000 προσφύγων.
Το αποκορύφωμα ήταν η εκτέλεση 49 Ελλήνων προκρίτων της Παραμυθιάς στις 29 Σεπτεμβρίου 1943. Ο ΕΔΕΣ μετά απ’ αυτά τα γεγονότα στράφηκε κατά των μουσουλμάνων Τσάμηδων με σφοδρότητα και πέτυχε σημαντικές νίκες σε μάχες, όπως στην πρώτη μάχη της Μενίνας στις 17 και 18/8/1944 και σε δεύτερη μάχη στις 20 και 21/9/1944. Όταν αποχωρούσαν οι Γερμανοί ήρθε η σειρά των Ελλήνων για αντίποινα, καθώς οι Χριστιανοί είχαν εξαγριωθεί από αυτά που είχαν υποφέρει καθ’ όλη την ξενική Κατοχή.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι πολλοί μουσουλμάνοι Τσάμηδες ―ένοπλοι και μη― καθώς και οι οικογένειές τους για να σωθούν από την μήνιν των Ελλήνων της Ηπείρου, αλλά και για να αποφύγουν να δικαστούν ως εγκληματήσαντες δωσίλογοι, κατέφυγαν στην Αλβανία, όπως άλλοι μεγαλόσχημοι δωσίλογοι ακολούθησαν τους Γερμανούς στη Γερμανία.
Η αλβανική κυβέρνηση προώθησε τους Τσάμηδες στη βόρεια περιοχή της χώρας. Αυτό έγινε γιατί ο κομμουνιστής δικτάτωρ Εμβέρ Χότζα δεν τους εμπιστευόταν, καθότι είχαν συνεργαστεί με τους Γερμανούς, οι οποίοι είχαν επιτεθεί στη μητέρα πατρίδα του κομμουνισμού Ρωσία, στα μεταγενέστερα όμως χρόνια πολλοί απ’ αυτούς μετακινήθηκαν στα δυτικά παράλια, με σκοπό να αλλοιωθεί το Βορειοηπειρωτικό στοιχείο της περιοχής.
Οι Τσάμηδες κατά τη φυγή τους στην Αλβανία πήραν μαζί τους την κινητή περιουσία τους και τα κοπάδια των ζώων τους. Το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ έκανε μια δειλή προσπάθεια για να επανέλθουν οι Τσάμηδες στη Θεσπρωτία, αλλά αντέδρασαν έντονα οι κομμουνιστές της περιοχής, που είχαν κι αυτοί γίνει αντικείμενο των διώξεων και των εκτρόπων τους.
Το 1945 το Ειδικό Δικαστήριο Δωσίλογων Ιωαννίνων καταδίκασε ερήμην 1.930 Τσάμηδες ως εγκληματίες πολέμου, και πολλοί καταδικάστηκαν εις θάνατον, αλλά όλοι βρίσκονταν ήδη ασφαλείς στην Αλβανία. Παράλληλα ολοκληρώθηκε η νομική διαδικασία για την αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας.
Η αγροτική περιουσία που είχαν οι Τσάμηδες αποδόθηκε βάσει νόμου στους ακτήμονες της περιοχής. Υπολογίζεται ότι 18.000 Τσάμηδες εγκατέλειψαν την Ελλάδα, ενώ με βάση τα στοιχεία της απογραφής της 7/4/1951, είχαν παραμείνει στη Θεσπρωτία μόνο 123 Μουσουλμάνοι Τσάμηδες.
Έκτοτε έκλεισε δια παντός το Τσάμικο ζήτημα για την Ελλάδα.-
*Ο Γιώργος Γκορέζης είναι ε.α. Υποστράτηγος, συγγραφέας, πολιτικός και στρατιωτικός αναλυτής. Κατάγεται από την Παραμυθιά.
