Γράφει ο Λάζαρος Καμπουρίδης, Αντιστράτηγος ε.α.*
Επειδή στο αρχικό μου άρθρο για την Διακλαδική Άσκηση των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ) «EFES – ΕΦΕΣΟΣ – 2022», αναφέρθηκα στα συμπεράσματα που προκύπτουν από την τελική φάση αυτής, έχοντας την εμπειρία παρακολούθησης Ασκήσεων προηγούμενων ετών και αφού μελέτησα όλο το εποπτικό υλικό (βίντεο και φωτογραφίες) από τουρκικά ΜΜΕ…
Έκρινα σκόπιμο να παραθέσω κάποια συμπεράσματα που προκύπτουν από την εκτέλεση αυτής, προκειμένου να εξαχθεί μία ολοκληρωμένη και αντικειμενική εικόνα για τις δυνατότητες των ΤΕΔ, αφού γίνονται αντιληπτά τρωτά σημεία καθώς και επιχειρησιακά λάθη του στρατιωτικού ελιγμού.
Από τη μελέτη διακρίνεται ότι, σκοπός της τουρκικής πλευράς ήταν η επικοινωνιακή εκμετάλλευση της Άσκησης η οποία αποτελούσε μία επίδειξη στρατιωτικών δυνατοτήτων με σκοπό την χρησιμοποίηση αυτής από την τουρκική πολιτική ηγεσία.
Ως γνωστό την 09 Ιουνίου 2022 πραγματοποιήθηκε η τελική ημερήσια φάση της Άσκησης στον Κόλπο Doğanbey νοτίως Σμύρνης, παρουσία του Τούρκου Προέδρου R. T. Erdoğan.
Σενάριο
Το σενάριο προέβλεπε νυχτερινή και ημερήσια αποβατική ενέργεια με σκοπό την κατάληψη νησιού.
Φάσεις – Εκτέλεση
Η τελική φάση της Άσκησης περιελάμβανε τη νυχτερινή φάση (υποβοηθητική ενέργεια) την 08 Ιουνίου και την ημερήσια φάση (κύρια ενέργεια) τις πρωινές ώρες της 09 Ιουνίου όπου παραβρέθηκε και η τουρκική πολιτική ηγεσία.
Νυχτερινή Ενέργεια
Στη νυχτερινή ενέργεια πραγματοποιήθηκε η προετοιμασία της περιοχής της ημερήσιας απόβασης που θα ακολουθούσε την επομένη καθώς και η δημιουργία Αεροπρογεφυρώματος στα μετόπισθεν με Αερομεταφερόμενες δυνάμεις…Αλλά
Την παρακολούθησαν ξένοι Ακόλουθοι (Ακόλουθοι Άμυνας, Στρατιωτικοί, Ναυτικοί και Αεροπορικοί Ακόλουθοι). Η προετοιμασία της περιοχής της ημερήσιας απόβασης περιελάμβανε διείσδυση ανδρών των Ειδικών Δυνάμεων με ελευθέρα πτώση, πυρά στην περιοχή με πυροβολικό, αεροσκάφη, επιθετικά ελικόπτερα και προπαρασκευή της ακτής απόβασης από δυνάμεις SAS και SAT.
Ημερήσια Ενέργεια
Η ημερήσια ενέργεια περιελάμβανε πυρά με τα ίδια οπλικά συστήματα και κύρια αποβατική ενέργεια με δυνάμεις Πεζοναυτών – Μηχανοποιημένου Πεζικού στην κύρια ακτή απόβασης. Στη συνέχεια προβλεπόταν η συνένωση του προγεφυρώματος με το αεροπρογεφύρωμα (δεν εκτελείται).
Την παρακολούθησε η τουρκική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, ανώτατοι αξιωματικοί από τα Γενικά Επιτελεία ξένων χωρών καθώς και οι ξένοι Ακόλουθοι που παρακολούθησαν και τη νυχτερινή ενέργεια.
Διαπιστώσεις
Σενάριο
Το σενάριο αλλά και η εκτέλεση της Άσκησης ήταν πανομοιότυπα με τα αντίστοιχα παρελθόντων ετών (νυχτερινή και ημερήσια ενέργεια) και προέβλεπε την κατάληψη νησιού. Επίσης τα μέσα – οπλικά συστήματα της Άσκησης δεν διέφεραν από αυτά παρελθόντων ετών με μικρές εξαιρέσεις.
Επικοινωνιακή Διαχείριση
Τα πλάνα τα οποία παρουσιάστηκαν από τα τουρκικά ΜΜΕ, εμπεριείχαν το στοιχείο του εντυπωσιασμού, αποκρύπτοντας σημεία ή τονίζοντας κάποια άλλα με σκοπό την επικοινωνιακή εκμετάλλευση κάτι που χρησιμοποίησε στο τέλος της Άσκησης στην ομιλία του ο Τούρκος Πρόεδρος.
Χαρακτηριστικά σημειώνεται ότι, οι βολές από διάφορα οπλικά συστήματα παρουσιάστηκαν σε διαφορετικά πλάνα των μέσων βολής από αυτά των στόχων, με αποτέλεσμα να μην φαίνεται ο βαθμός δυσκολίας καθώς και η απόσταση μέσου βολής – στόχου. Επίσης έμφαση δόθηκε στις μαζικές μετακινήσεις ελικοπτέρων εκτελώντας πυρά εντυπωσιασμού, δημιουργώντας μία εικόνα ισχυρού και εκπαιδευμένου στρατού. Μεγάλη προβολή δόθηκε επίσης στα πυρά με κάθε μέσο, με σκοπό την πρόκληση εντύπωσης.
Νυχτερινή Ενέργεια (Υποβοηθητική)
Αεροκίνηση
Αποφεύχθηκε η εκτέλεση της αποβίβασης των τμημάτων Καταδρομών την 08 Ιουνίου (νύχτα ενέργειας δημιουργίας αεροπρογεφυρώματος) σε πραγματικό χρόνο όπως θα περίμενε κανείς στην σημαντικότερη άσκηση των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Αυτή μεταδόθηκε σε οθόνες στο παρατηρητήριο της Άσκησης ως βίντεο που είχε ληφθεί σε προγενέστερο χρόνο και σε άλλο τόπο για λόγους ασφαλείας του προσωπικού. Αυτό υποδηλώνει έλλειψη εμπιστοσύνης στην εκπαίδευση του προσωπικού και προσπάθεια “εκ του ασφαλούς” επιτυχίας της ενέργειας.
Για το λόγο αυτό η αεροκίνηση των μεταγωγικών Ε/Π Cougar και Chinook μπροστά από το παρατηρητήριο πραγματοποιήθηκε με τα Ε/Π άδεια και χωρίς προσωπικό Καταδρομών εντός αυτού.
Βολές Επιθετικών Ε/Π ΑΤΑΚ
Αυτές πραγματοποιήθηκαν από πολύ μικρές αποστάσεις, μειώνοντας χαρακτηριστικά το βαθμό δυσκολίας, εντυπωσιάζοντας αυτούς που την παρακολούθησαν με τα μαζικά τροχειοδεικτικά πυρά.
Ημερήσια Αποβατική Ενέργεια (Κύρια)
Απόβαση αρμάτων
Πραγματοποιήθηκε από άρματα τύπου Μ 48 Α5 – Τ2. Η κίνησή τους ήταν χαρακτηριστικά αργή, ενώ οι αρχηγοί των αρμάτων καθ’ όλη τη διάρκεια του ελιγμού ήταν εκτός του πύργου εκθέτοντας τον εαυτό τους σε εχθρικά πυρά. Επίσης σε πολλές κινήσεις ήταν εκτεθειμένοι εκτός πύργου και οι γεμιστές των αρμάτων, ενώ οι οδηγοί χειριζόταν τα άρματα με ανοιχτές τις θυρίδες.
Σε πραγματικές συνθήκες μάχης τα πληρώματα των αρμάτων θα ήταν εύκολος στόχος των πυρών των αμυνομένων. Σημειώνεται ότι, στις τουρκικές Μονάδες τα πληρώματα αρμάτων είναι όλοι επαγγελματίες, σε εφαρμογή σχετικού προγράμματος επαγγελματοποίησης του προσωπικού των Μονάδων αρμάτων, το οποίο άρχισε το έτος 2010. Οι οπλίτες θητείας δεν χρησιμοποιούνται πλέον σε τέτοια καθήκοντα στον τουρκικό Στρατό Ξηράς.
Επιπρόσθετα, η κίνηση των αρμάτων στην ακτή απόβασης καθώς και προς την περιοχή των στόχων ήταν ιδιαίτερα αργή, με αποτέλεσμα αυτά να είναι χαρακτηριστικά εκτεθειμένα στα αντιαρματικά πυρά των αμυνομένων στο νησί – στόχος.
Οι βολές των αρμάτων δεν πραγματοποιήθηκαν με κίνηση αυτών εκμεταλλευόμενοι τις επιχειρησιακές δυνατότητες του συγκεκριμένου τύπου άρματος, με αποτέλεσμα να εκτίθενται στα πυρά των αμυνομένων. 
Οι στόχοι των αρμάτων ήταν χαρακτηριστικά μεγάλων διαστάσεων, χρησιμοποιώντας 12 βαρέλια (5-4-3). Σημειώνεται ότι, στις αντίστοιχες ασκήσεις (ημερήσιες και νυχτερινές) των ελληνικών Μονάδων αρμάτων οι ταχύτητες είναι πολύ μεγαλύτερες, οι στόχοι αποτελούνται από 1-2 βαρέλια και δεν υπάρχει μέλος πληρώματος εκτός πύργου – σκάφους (ημέρα και νύχτα),
Όλα τα παραπάνω υποδηλώσουν ελλειμματική εκπαίδευση προσωπικού καθώς και έλλειψη εμπιστοσύνης των Διοικήσεων στα πληρώματα των αρμάτων.
Ακτή Απόβασης
Η απόβαση πραγματοποιήθηκε σε ακτή με πολύ ήρεμα νερά. Γνωρίζοντας ότι η αποβατική ενέργεια αποτελεί μία πολύ δύσκολη επιχείρηση και είναι “δέσμια” των καιρικών συνθηκών, αυξάνονται οι πιθανότητες αδυναμίας προσέγγισης των αποβατικών σκαφών σε εχθρική ακτή υπό άλλες καιρικές συνθήκες, λαμβάνοντας υπόψη ότι το Αιγαίο δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις.
Συμπεράσματα Άσκησης
Η Άσκηση είχε χαρακτήρα επικοινωνιακού “show”, και αποσκοπούσε μόνο στην προβολή μηνύματος και άσκηση πίεσης προς την ελληνική πλευρά.
Έγινε εκμετάλλευση της “εικόνας” από τα πολύ καλά “δασκαλεμένα” τουρκικά ΜΜΕ με σκοπό την προβολή επιχειρησιακών δυνατοτήτων των ΤΕΔ, οι οποίες σε πολλά κρίσιμα σημεία ήταν ελλειμματικές.
Ήταν διακριτή η έλλειψη εκπαίδευσης στο επαγγελματικό προσωπικό, αφού ένας ουδέτερος παρατηρητής θα ανέμενε άλλη επιχειρησιακή εικόνα στη σημαντικότερη Άσκηση των ΤΕΔ στην οποία παρίστατο η τουρκική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, καθώς και ξένοι στρατιωτικοί παρατηρητές.
Γενικά Συμπεράσματα
Μήπως η τουρκική στρατιωτική ηγεσία:
Εκτέλεσε μία Άσκηση “κονσέρβα” μόνο και μόνο για να υποστηρίξει ως “εικόνα” απειλής την ομιλία του Τούρκου Προέδρου με σκοπό τον εκφοβισμό της Χώρας μας;
Γνωρίζει τις πραγματικές δυνατότητες των ΤΕΔ ιδιαίτερα εναντίον ενός άρτια προετοιμασμένου, οργανωμένου και εκπαιδευμένου Στρατού όπως είναι ο Ελληνικός και δεν αποφασίζει επιθετικές επιχειρήσεις εναντίον της Ελλάδας, αλλά επιλέγει να πετύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα με απειλές και άλλους τρόπους άσκησης πίεσης;
Δείτεκαι αυτά
Έχει αντιληφθεί ότι απέχει πολύ η απόφαση ανάληψης στρατιωτικών επιχειρήσεων σε χώρες όπως η Συρία και το Ιράκ από μία στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της Χώρας μας αφού δεν είναι προεξοφλημένη η νίκη του τουρκικού στρατού;
Έχει επίγνωση ότι σε περίπτωση τουρκικής επιθετικής επιχείρησης και μή επίτευξης γρήγορου αποτελέσματος η χρονική επέκταση του πολέμου με την Ελλάδα θα εξαναγκάσει την τουρκική πλευρά να μεταφέρει δυνάμεις από άλλα μέτωπα (Συρία – Ιράκ) με αποτέλεσμα να απολέσει ήδη κατεχόμενα εδάφη στις 2 αυτές χώρες;
Μήπως η τουρκική πολιτική ηγεσία έχει αντιληφθεί ότι:
Μία αποτυχία στο πεδίο σε μία πολεμική αναμέτρηση με τη Χώρα μας, θα σημάνει το τέλος της πολιτικής καριέρας του Τούρκου Προέδρου, οδηγώντας σε μεγάλες περιπέτειες τους νεοοθωμανιστές;
Εάν οι ΤΕΔ δεν πετύχουν γρήγορη νίκη ο χρόνος θα λειτουργεί υπέρ της Ελλάδας, αφού η γκρίνια στο εσωτερικό της Τουρκίας και σε συνδυασμό με την πολύ κακή οικονομική κατάσταση θα προκαλέσει την ανατροπή του κυβερνώντος συνασπισμού;
Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν πολύ ισχυρά στοιχεία αντίδρασης τα οποία θα “πονέσουν” και οικονομικά την τουρκική πλευρά, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο την προβληματική τουρκική οικονομία;
Επίλογος
Χωρίς να υπάρχει λόγος μείωσης ή υποτίμησης των δυνατοτήτων των ΤΕΔ, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις που έχουν ιερή αποστολή την Άμυνα των Νησιών του Αιγαίου, είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν έναν εχθρό με τέτοια χαρακτηριστικά και δυνατότητες.
Παρά το γεγονός ότι το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού το έχει ο επιτιθέμενος, ο αμυνόμενος διαθέτει το ηθικό πλεονέκτημα του δικαίου, καθώς και το πλεονέκτημα της δυνατότητας της αμυντικής προπαρασκευής αλλά και της οργάνωσης του εδάφους σε ένα γεωγραφικό χώρο στον οποίο έζησαν οι πρόγονοί του χιλιάδες χρόνια πριν.
Η κινητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας το τελευταίο διάστημα, φαίνεται να προβληματίζει την τουρκική πλευρά σχετικά με το ρίσκο αποτυχίας που θα ενείχε μία στρατιωτική επιχείρηση εναντίον ελληνικής εδαφικής επικράτειας.
*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottinngham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα την περίοδο 2013-2017
