Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες στην παγκόσμια ασφάλεια τον 21ο αιώνα ήταν το θέμα που ανέπτυξε σε διάλεξη, ο πρύτανης στο Fletcher School of Law and Diplomacy του Πανεπιστημίου Ταφτς της Μασαχουσέτης και τέως διοικητής των Νατοϊκών Δυνάμεων Ευρώπης, ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης, στο πλαίσιο εκδήλωσης που διοργάνωσε η Διπλωματική Ακαδημία του υπουργείου Εξωτερικών στο αμφιθέατρο Γ. Κρανιδιώτης.
Εστίασε ειδικότερα στους δύο παγκόσμιους πολέμους και τις συνέπειες τους, και διερωτώμενος τι πήγε λάθος τον 20ο αιώνα, επισήμανε ότι «αποτύχαμε όταν προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε ασφάλεια με το να χτίσουμε τείχους».
Οι τοίχοι πολύ σπάνια δημιουργούν και παρέχουν ασφάλεια, προσέθεσε και τόνισε πως αυτό κατέστη σαφές με την τρομοκρατική επίθεση από την Αλ Κάιντα στο αμερικανικό πεντάγωνο την 9η Σεπτεμβρίου του 2001, κατά την οποία, όπως είπε, ήταν στο γραφείο του στο κτίριο του Πενταγώνου, δίπλα από το σημείο όπου έπεσε το αεροπλάνο.
Δείτεκαι αυτά
«Ήμουν πολύ τυχερός που επέζησα. Αυτό που κατάλαβα εκείνη την ημέρα ήταν η ειρωνεία να προστατεύομαι από τα ισχυρότερα τείχη του κόσμου και να φυλάσσομαι από ισχυρό στρατό στην πρωτεύουσα ενός πολύ ισχυρού έθνους και να μην είμαι ασφαλής» ανέφερε.
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε κατά σειρά στις πιο σημαντικές, κατά τη γνώμη του, διεθνείς προκλήσεις ασφάλειας, με έμφαση στο Ισλαμικό Κράτος, το Ιράν, την Βόρεια Κορέα, τη Συρία και την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου «που υπάρχουν διαφορές που εμπλέκουν πολλά κράτη», την Ουκρανία, τα Βαλκάνια που, όπως είπε, αν και έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, η ένταση συνεχίζεται.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη Βόρεια Κορέα, χαρακτηρίζοντάς την πιο επικίνδυνη χώρα, κυρίως λόγω των πυρηνικών της όπλων και του ηγέτη της, ο οποίος είναι νέος και άπειρος, όπως είπε. Η ύπαρξη ενός άπειρου ηγέτη με πυρηνικά όπλα σε μια ασταθή περιοχή του κόσμου είναι κάτι που πρέπει να προσέξουμε, συμπλήρωσε.
Σε ό,τι αφορά τον ρόλο της Ρωσίας στη Συρία, διατύπωσε τη θέση πως «η Ρωσία έχει έναν προβληματικό εταίρο, τον Μπασάρ αλ Άσαντ και ότι αυτό δυσκολεύει τη συνεργασία Ουάσιγκτον – Μόσχας για την εξεύρεση λύσης».
Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε την ανάγκη να ενθαρρυνθούν όλα τα κράτη να δρουν μέσα στους κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Εκτός από τις εθνικές προκλήσεις για την παγκόσμια ασφάλεια, έκανε ειδική αναφορά στις απειλές από τα ναρκωτικά (ηρωίνη και ναρκωτικά) και τις επιδημίες, όπως οι ιοί Ζήκα και ο Έμπολα.
Στην κατεύθυνση αυτή, απέδωσε μεγάλη σημασία, επιπλέον, στις εγκληματικές επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Η επίθεση σε αυτό το πεδίο, παρατήρησε, μεταφέρεται από το υψηλό επίπεδο εθνικής ασφάλειας στο προσωπικό, αναφέροντας ενδεικτικά την πρόσφατη διαρροή ψηφιακών προσωπικών δεδομένων από τους λογαριασμούς του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου χρηστών της Yahoo, καθώς και τη διαρροή προσωπικών φωτογραφιών της Αμερικανίδας ηθοποιού Τζένιφερ Λόρενς.
Στο σημείο αυτό ο Τζέιμς Σταυρίδης ανέδειξε τρόπους αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων, κατατάσσοντας ως πρωταρχικής σημασίας για την ασφάλεια τη σημασία του να ακούμε. «Μπορούμε να ακούμε καλύτερα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Εξίσου σημαντική σημασία για τη δημιουργία ασφάλειας αποδίδει στην εκπαίδευση, στη διαφύλαξη των αξιών, που πολλές προέρχονται από τους Αρχαίους Έλληνες μέσω των Ρωμαίων και του διαφωτισμού, στο διάβασμα μυθιστορημάτων. Διαβάζοντας μυθιστορήματα, γνωρίζουμε άλλες κουλτούρες και μέρη, εξήγησε.
Επίσης, ειδική μνεία έκανε στη βελτίωση των διακρατικών σχέσεων, τη δημιουργία συμμαχιών, με εξέχουσα το ΝΑΤΟ, και αξιόμαχων στρατών, καθώς και στην αντιμετώπιση των εγκληματικών απειλών στον κυβερνοχώρο. Αυτό θα απαιτούσε αποτροπή με τον ίδιο τρόπο που την εννοούμε στην πυρηνική ζώνη, επισήμανε.
Όλα αυτά τα πράγματα θα αναμορφώσουν τον τρόπο που εφαρμόζεται η «σκληρή ισχύς» (hard power) όταν πρέπει, αναγνωρίζοντας ότι μακροπρόθεσμα πρέπει να εστιάσουμε στην «ήπια ισχύ» (soft power), υποστήριξε ο Τζ. Σταυρίδης, υπογραμμίζοντας ωστόσο την ανάγκη ύπαρξης της «σκληρή ισχύς».
Το να προσπαθείς να δημιουργήσεις ασφάλεια μόνο με την «ήπια ισχύ», δεν είναι ισχύς, τόνισε και προέταξε τον συνδυασμό της «σκληρής και της ήπιας ισχύος», που «ονομάζεται έξυπνη ισχύς», όπως είπε καταληκτικά.
