Γράφει ο Χρίστος Ρότσας
Κάθε χρόνο τα τελευταία 50 χρόνια επανέρχεται. Να τιμούμε τους πεσόντες στο πραξικόπημα Καταδρομείς; Οι Δεξιοί τους τιμούν, οι Αριστεροί και κάποιοι του κέντρου όχι. Οι πρώτοι τους θεωρούν άδολους νεαρούς που ακολουθούσαν διαταγές αλλά και αγωνιστές της Ενώσεως-κάποιοι ξεψύχησαν φωνάζοντας Ζήτω η Ένωση. Οι δε τους θεωρούν όχι τόσο προδότες αλλά εχθρούς της Δημοκρατίας και του νομίμως εκλεγμένου προέδρου της.
Η αλήθεια είναι πιο σύνθετη και χρειάζεται πολιτικό θάρρος να ειπωθεί και επιπλέον να γίνει αποδεκτή από μία ακόμα μοιρασμένη κοινωνία.
Οι 22 Λοκατζήδες δεν πήγαν εναντίον του προεδρικού μεγάρου με μισή όρεξη, απρόθυμοι. Πήγαν με την όρεξη τους, με ενθουσιασμό διότι πίστευαν ότι πολεμούσαν για την Ένωση. Ο,τι καταλύοντας το Μακαριακό καθεστώς θα άνοιγε ο δρόμος για την Ένωση.
Θεωρούσαν τον Μακάριο εμπόδιο στην Ένωση. Και δεν ήταν μόνοι τους. Μετά που ο Μακάριος απέρριψε την Ένωση στις 21 Αυγούστου 1964 και ιδίως μετά την αποχώρηση / εκδίωξη της Μεραρχίας το 1967 το ανθέλληνας που κόλλησαν στον Μακάριο δεν έλεγε να φύγει.
Θυμάμαι διαδηλώναμε εμείς του Παγκυπρίου το 1972- 73 υπέρ της Ενώσεως και οι αντίπαλοι μας μας απαντούσαν με το Μακάριος – Μακαριός. Οι πλείστοι Δεξιοί που ήταν και το πιο μορφωμένο τμήμα της κοινωνίας ( δάσκαλοι, δημόσιοι υπάλληλοι, ημικρατικοί, ιδιώτες) σιγά σιγά απομακρύνθηκαν από τον Μακάριο τον οποίο στήριξαν κατά το 55-59 και στις εκλογές του 1960.
Το ίδιο και οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ 1955-59. Η σπονδυλική στήλη της κοινωνίας απομακρύνθηκε από κοντά του ή πήγε εναντίον του. Στον Μακάριο έμειναν ένα μικρότερο μέρος της δεξιάς δεν είχε μεγάλο κέντρο τότε όπως και τώρα, το οποίο απαρτιζόταν κυρίως από αυτούς που επωφελούντο από το Μακαριακό καθεστώς πχ. αστυνομικούς και από ένα μικρότερο μέρος από αυτούς που πίστευαν στον Μακάριο ανιδιοτελώς, οι οποίοι εν αντιθέσει με τους πρώτους δεν προκαλούσαν αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις με τους αντιμακαριακούς τους οποίους υποστήριζαν εν πολλοίς οι Αθήναις και ξεκάθαρα μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 οι χουντικοί αξιωματικοί .
Μέσα σε αυτό το πολωτικό κλίμα δεν έλειψαν οι ακρότητες οι οποίες ετσιμετωναν την πόλωση και εχθρότητα μεταξύ του λαού.
Μετά την δολοφονία των Νούρου και Παντελίδη, αγωνιστών της Ενώσεως, την κατάθεση των 13 σημείων παρά την κάθετη αντίθεση της Ελλάδας, την δημιουργία της Πράσινης Γραμμής δηλ. της 1ης διχοτόμησης ως επακόλουθο, την απόρριψη της Ένωσης το 1964 παρά την σύσταση του Εθνικού Κέντρου, την υπόσκαψη της παρουσία της Μεραρχίας στο νησί που δεν μπορούσε να υπήρχε χωρίς τη στήριξη του Προεδρικού, η άδοξη αποχώρηση της Μεραρχίας και η αγαλλίαση που κάποιοι ένιωσαν στο Προεδρικό και στα αριστερά κόμματα της Κύπρου.
Η παντελής εγκατάλειψη της άμυνας, έλεγετο τότε ότι ο προϋπολογισμός της Αστυνομίας ήταν ψηλότερος της ΕΦ!
Η δημιουργία του Εθνικού Μετώπου, οι δυο απόπειρες κατά της ζωής του Μακαρίου, η μείωση της στρατιωτικής θητείας σε 14 μήνες παρά τον Τουρκικό κίνδυνο (όπως επί Αναστασιάδη) η καθαίρεση του από τους τρεις Μητροπολίτες και η αντικαθαίρεση τους από την Μείζονα και Υπερτελή σύνοδο που κάλεσε ο Μακάριος ούσα Αυτοκέφαλη η Εκκλησία της Κύπρου.
Οι τραμπουκισμοί και βιαιότητες κατά των χώρων εκκλησιασμού ιερέων πιστών στους τρεις Μητροπολίτες. Οι γνωστές κατακόμβες. Σε αυτό το σημείο είχαμε φτάσει . Να πυρπολούνται χώροι λατρείας από ομόδοξους Χριστιανούς για πολιτικούς λόγους!
Τέτοιο ήταν το κλίμα. Εκεί έφθασε η πόλωση και η διχόνοια. Μάλιστα έγινε και προσωπικό πλέον το θέμα και τύφλωνε. Ο Μακάριος εξώθησε την Χούντα να λάβει τις καταστροφικές για την Κύπρο αποφάσεις της, βλέπε επιστολές του για μείωση της θητείας και προς Γκιζίκη, γνωρίζοντας ότι τυχόν πραξικόπημα θα έφερνε την Τουρκία στην Κύπρο!
Για να καταλάβετε το κλίμα που επικρατούσε τότε στην Κύπρο διαβάστε την ομιλία Μακαρίου στα Ηνωμένα Έθνη. Ήταν ακριβώς ομιλία που αντικατόπτριζε το τότε ντόπιο σκηνικό και συνθήκες.
Κανένας νουνεχείς άνθρωπος δεν θα μπορούσε σήμερα να δικαιολογήσει εκείνη την απαράδεκτη, καταστροφική κατάπτυστη ομιλία – να καλέσει τον προαιώνιο εχθρό να επέμβει! (Αν ο Μακάριος μπορούσε δε θα ξανάγραφε τέτοια ομιλία)
Τέτοιο ήταν το κλίμα που ακόμα και ένας Μακάριος παρασύρθηκε από αυτό.
Για τούτο οι 22 νεαροί στρατιώτες που μόλις τελείωσαν το Λύκειο δεν μπορούν να φέρουν την ευθύνη που τα κόμματα της Αριστεράς θέλουν να τους φορτώσουν. Είναι ιεροσυλία!
Ιδίως όταν οι συστρατιώτες τους που επέζησαν του πραξικοπήματος έπεσαν μαζικά μη Μηδίζοντες στον Πενταδάκτυλο και ορθώς τιμούνται.
Οι 22 δεν κατέλυσαν την Δημοκρατία, ούτε οι οπαδοί του ΑΚΕΛ έπεσαν για την δημοκρατία – είναι σχήμα οξύμωρο. Η διακυβέρνηση Μακαρίου μετεξελίχθηκε σε καθεστώς που είχε τους οπαδούς του και τους αντιπάλους του. Δεν ήταν θέμα δημοκρατίας. Είχαμε περάσει σε άλλο στάδιο.
Ήταν προσωπικό πλέον. Και δεν σκέφτηκε ποτέ να παραιτηθεί από το Προεδρικό αξίωμα να ηρεμήσει η χώρα όπως έκανε πρόσφατα ο Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας.
Όμως ουδείς μπορεί να μειώσει το στάτους του Μακαρίου και το ηγετικό του προφίλ. Μετά την απόπειρα στην Αρχιεπισκοπή και την σχεδόν δολοφονία του – βλ. Τραμπ – αλλά και τον βαρύ τραυματισμό του πιλότου του ελικόπτερου του, αφού βεβαιώθηκε ότι έφθασε ασφαλής στο νοσοκομείο πήγε στον Μαχαιρά και τέλεσε το μνημόσυνο του Αυξεντίου! 
Και αυτός ο άνθρωπος κάλεσε τους Τούρκους να επέμβουν στις 19 Ιουλίου 1974. Το ύψος και το βάθος. Και μετά τα βγάζουμε στους 22 εικοσάχρονους στρατιώτες.
Δεν μπορούσε ο Μακάριος μετά που όσα τόσα μεσολάβησαν να παραιτηθεί υπέρ του δεύτερου τη τάξη ; Και ο Κληρίδης απέδειξε ότι ήταν άξιος και καλύτερος διάδοχος και ο Σπύρος Κυπριανού το ίδιο όπως και ο Τάσος που ήταν κοντά του.
Μετά από 50 χρόνια η κοινωνία μας πρέπει να έχει μια σοβαρή συζήτηση με το εαυτό της . Κανείς δεν μπορεί να λύση το πρόβλημα για αυτήν ούτε οι 22 Καταδρομείς να είναι η ετήσια βαλβίδα διαφυγής-αποσυμπίεσης.
