Πολίτες συγκεντρώθηκαν έξω από την ουκρανική Βουλή στο Κίεβο, την περασμένη Πέμπτη, ενώ μέσα οι βουλευτές ψήφιζαν τη νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας, που θα οδηγήσει τη χώρα σε προεδρικές εκλογές τον Μάιο.
ΚΙΕΒΟ-ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Η ιστορία των Ελλήνων της Ουκρανίας είναι γραμμένη με βίαιες μετακινήσεις, διώξεις και καταπίεση των στοιχείων καταγωγής τους, όπως η γλώσσα και η θρησκεία. Σήμερα, μιλώντας στην «Κ», εκπρόσωποι ομογενειακών συλλόγων δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να μπουν ξανά στη θέση του εξιλαστήριου θύματος, όπως κατά το παρελθόν. «Δεν πρόκειται να υποστηρίξουμε καμία θέση, ούτε υπέρ ούτε κατά, καμίας κυβέρνησης. Είμαστε πολίτες αυτής της χώρας και φυσικά έχουμε αγωνία, όπως και όλοι οι υπόλοιποι, για το μέλλον της. Ωστόσο, θα περιμένουμε να δούμε πού θα καταλήξει αυτή η κατάσταση, προκειμένου να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας», είπε στην «Κ» μέλος του ελληνικού συλλόγου της Σεβαστούπολης.
Τα περισσότερα μέλη της κοινότητας εδώ είναι ηλικιωμένοι, που προσπαθούν να διατηρούν τη δική τους διάλεκτο της ελληνικής γλώσσας, γιορτάζουν τις ελληνικές γιορτές και προσπαθούν να εμπνεύσουν τους νέους προκειμένου να μάθουν την ιστορία της Ελλάδας. Ωστόσο, η ανησυχία είναι διάχυτη στα πρόσωπά τους: για το μέλλον της χώρας τους, αλλά και για την άνοδο των ακροδεξιών στοιχείων.
Ανησυχία προκάλεσε, πάντως, το γεγονός ότι πριν από λίγες ημέρες ψηφίστηκε νόμος που καταργεί τη δυνατότητα χρήσης δεύτερης γλώσσας σε διάφορες περιοχές της Ουκρανίας. Και μπορεί να πλήττει κυρίως τους Ρώσους, όμως δεν περνάει απαρατήρητο και από τους Ελληνες ομογενείς. Οπως και το ότι για υπουργός Παιδείας προοριζόταν η 50χρονη Ιρίνα Φαριόν, που πολλοί την αποκαλούν και «δικτάτορα της ουκρανικής γλώσσας». Τελικά τοποθετήθηκε άλλο πρόσωπο, ωστόσο και μόνο η πιθανότητα ανησύχησε.
«Μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά, που λέτε και εσείς στην Ελλάδα. Η διαμάχη αυτή στρέφεται κυρίως κατά της ρωσικής γλώσσας και έχει βαθύτερα αίτια, ωστόσο δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο να επηρεάσει και τη διδασκαλία των ελληνικών, σε περιοχές με σημαντικό ελληνικό στοιχείο», αναφέρει στην «Κ» μέλος της ελληνικής κοινότητας της Μαριούπολης. Το μείζον έγκειται στο κατά πόσον οι δάσκαλοι Ελληνικών θα πληρώνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό, γεγονός που σε συνδυασμό με τη φτώχεια των ελληνικών σωματείων θεωρείται καθοριστικό για την επιβίωση της ελληνικής γλώσσας στην περιοχή.
Αλλοι, ωστόσο, δεν συμφωνούν με τη συγκεκριμένη άποψη: «Η γλώσσα μας επιβίωσε από σταλινικές διώξεις, δεν πρόκειται να χαθεί σήμερα», αναφέρει Ελληνας από το χωριό Στίλα της περιοχής Ντόνετσκ. Οσον αφορά το ενδεχόμενο έξαρσης εθνικισμού στη χώρα, ο ίδιος λέει ότι «στην περιοχή μας και γενικότερα στην ανατολική Ουκρανία έχουμε μάθει να συμβιώνουμε με περισσότερες από δέκα εθνότητες. Κανείς ποτέ δεν σε ρωτάει για την καταγωγή σου».
Ενδιαφέρον έχουν και οι διεθνείς εκκλησιαστικές ισορροπίες και έριδες, που αναμένεται ότι θα θέσουν οι εξελίξεις στην πολιτική σκηνή της Ουκρανίας. Η χώρα αποτελεί μόνιμο θέατρο εκκλησιαστικής διελκυστίνδας, η οποία εντάθηκε μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. «Στην εκεί Εκκλησία πάντα υπήρχαν αποσχιστικές τάσεις», επισήμανε μιλώντας στην «Κ» καλά πληροφορημένος ιεράρχης για τα ζητήματα της Ουκρανικής Εκκλησίας, κάνοντας λόγο για «εθνικιστικού χαρακτήρα σχισματικές τάσεις».
Εκκλησιαστική διαμάχη
Σήμερα στην Ουκρανία υπάρχουν δύο αντίπαλες Ορθόδοξες Εκκλησίες. Η πρώτη είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, που αναγνωρίζεται από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες και συνδέεται με το Πατριαρχείο της Μόσχας. Επικεφαλής της ήταν έως προ ολίγων ημερών ο μητροπολίτης Βλαδίμηρος. Η δεύτερη είναι η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία – Πατριαρχείο του Κιέβου. Επικεφαλής της είναι ο «Πατριάρχης» Φιλάρετος, ο οποίος βρέθηκε προ ημερών στην πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου, και κάλεσε σε διάλογο για την ένωση των δύο Εκκλησιών. Η στάση του Φιλάρετου στις πρόσφατες εξελίξεις στο Κίεβο προκάλεσε την αντίδραση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, η Σύνοδος της οποίας προ ημερών και εσπευσμένα διαπίστωσε ότι ο Βλαδίμηρος (από καιρό ασθενής) αδυνατεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του και τον αντικατέστησε με τοποτηρητή.
«Γίνεται κανονική μάχη, ανάμεσα στον φιλορωσικό και το φιλοδυτικό εκκλησιαστικό άξονα», ανέφερε στην «Κ» εκκλησιαστικός παράγοντας. Να σημειωθεί ότι μεγάλο μέρος της ισχύος του Πατριαρχείου της Ρωσίας, σε πιστούς και κληρικούς, βρίσκεται στην Ουκρανία. Δύναμη που θα περιοριστεί στην περίπτωση που η Εκκλησία της χώρας αυτονομηθεί, όπως ζητεί ο Φιλάρετος.
Υπό το πρίσμα των εξελίξεων αυτών, ενισχύεται το ενδιαφέρον των εργασιών της σύναξης, στην Κωνσταντινούπολη, των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών (ένα είδος συνόδου κορυφής), που συγκάλεσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο την προσεχή Κυριακή της Ορθοδοξίας.
ΚΩΣΤΑΣ ΟΝΙΣΕΝΚΟ για την Καθημερινή