…
Του Φάνη Τσουλουχά *
Εξεπλάγην όταν διάβασα τις πρόσφατες δηλώσεις του Ναυάρχου Αποστολάκη. Η γνώμη του κ. Αποστολάκη, ως πρώην Υπουργού Εθνικής Άμυνας, έχει βαρύτητα μεν αλλά δίνει λάθος σινιάλο και προσδοκίες στη γείτονα δε. Κατά την ταπεινή μου γνώμη δεν είναι σωστή. Τέτοιες δηλώσεις θυμίζουν θέσεις του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Ξεκινάμε από τα σχετικά θετικά. Ο κ. Αποστολάκης είπε ότι το στρατιωτικό και διπλωματικό κόστος ενός πολέμου για την Τουρκία είναι απαγορευτικό.
Πολύ σωστή βέβαια η εκτίμηση, και έχει ιδιαίτερη βαρύτητα όταν εκφέρεται από ένα άτομο του διαμετρήματος του κ. Αποστολάκη. Αλλά αυτό, κ. Αποστολάκη, δεν σημαίνει ότι ο κ. Ερντογάν δεν θα κάνει το ατόπημα αν θεωρήσει ότι ένα θερμό επεισόδιο τον συμφέρει είτε για να καθυστερήσει τις εκλογές είτε για να επανεκλεγεί.
Και κανείς δεν ξέρει ένα θερμό επεισόδιο πού θα καταλήξει.
Μετά είπε ότι αργά ή γρήγορα η Τουρκία θα πάρει τα F-16 πείθοντας τον Μπάιντεν, το Κογκρέσο και τη Γερουσία ή επειδή θα προσπαθήσουν να την κατευνάσουν. Αυτό μπορεί να συμβεί αλλά τα αισθήματα του κ. Μπάιντεν έναντι του κ. Ερντογάν είναι γνωστά.
Πριν τις εκλογές είχε πει δημόσια ότι ο κ. Ερντογάν πρέπει να ανατραπεί με δημοκρατικά μέσα. Και βέβαια υπάρχει και ο Μπόμπ Μενέντεζ, το Ελληνικό, Εβραϊκό και Αρμενικό λόμπι.
Όπως είπα σε προηγούμενο άρθρο, «Μπορεί η Τουρκία να νομίζει ότι θα της δοθούν F-16 ώστε να σταματήσει να ασκεί πίεση στην Ελλάδα.
Είναι δυνατόν όμως να της δοθούν όταν αυτά θα χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ελλάδας, και τη στιγμή που η Ελλάδα έχει πάρει ξεκάθαρη στάση ενώ η Τουρκία συνεργάζεται με Ρωσία και Ιράν, και ενώ τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι δημοκρατικοί θεσμοί καταπατούνται στην Τουρκία; Ναι μεν η Αμερική θέλει να κρατήσει την Τουρκία στο δυτικό άρμα, όμως δεν θέλει ένα δούρειο ίππο στο δυτικό μπλοκ.»
H πιθανότητα να πάρει η Τουρκία τα F-16 εξαρτάται όμως κατά τη γνώμη μου από το αν η Ελλάδα πάρει τα F-35. Υπάρχει το σενάριο η Αμερική να πει αφού σας δίνουμε F-35, μην παραπονιέστε αν δώσουμε στην Τουρκία τα F-16.
Μετά ο κ. Αποστολάκης αναφέρθηκε στα 12 μίλια. «Κοιτάξτε, μέσα στο Αιγαίο, επειδή υπάρχει ένα θέμα με τη διεθνή ναυσιπλοΐα – και αν οι δίαυλοι διεθνούς ναυσιπλοΐας επεκταθούν στα 12 μίλια, σχεδόν εξαφανίζονται ή μένουν ελάχιστοι – θα πρέπει να ληφθεί αυτό υπόψη», εξήγησε ο Ευάγγελος Αποστολάκης, «ούτως ώστε να μπορεί να είναι ελεύθερη η ναυσιπλοΐα αφενός και αφετέρου να εξασφαλιστούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος σε σχέση με τα χωρικά ύδατα». Και μετά είπε «Δεν μπορούμε να αποφασίσουμε αυθαίρετα και να κάνουμε μία κατανομή.»
Εδώ είναι που, πως να το πω αλλιώς, λυπάμαι αλλά σηκώθηκαν οι τρίχες της κεφαλής μου. Δεν μιλάμε για κυριαρχικά δικαιώματα, μιλάμε για εθνική κυριαρχία. Η Ελλάδα έχει το μονομερές και αναφαίρετο δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά ύδατα και τον εναέριο χώρο στα 12 μίλια.
Σχεδόν όλα τα κράτη έχουν επεκτείνει τα χωρικά τους ύδατα στα 12 μίλια, και πλέον αυτό είναι εθιμικός κανόνας. Δεν χρειάζεται συνεννόηση με όμορα κράτη για να το κάνουμε.
Τι εννοεί ο κ. Αποστολάκης λέγοντας «αυθαίρετα» και τι εννοεί λέγοντας «κατανομή». Να κατανείμουμε τα χωρικά ύδατα; Μήπως να διαπραγματευτούμε τα χωρικά μας ύδατα με την Τουρκία;
Και όσον αφορά τη διεθνή ναυσιπλοΐα δεν υπάρχει λόγος να αφήσουμε δίαυλους ελεύθερης διέλευσης διότι η αβλαβής διέλευση (innocent passage) επιτρέπεται στα χωρικά ύδατα.
Κατά τη γνώμη μου δεν ξέρω αν έχει καν στρατηγικό νόημα να ρωτήσουμε τους συμμάχους πριν επεκτείνουμε τα χωρικά ύδατα, αν και μπορούμε να βολιδοσκοπήσουμε διπλωματικά, που φαντάζομαι το έχουμε κάνει ήδη.
Από τη μία μπορεί να μας πούνε ότι δεν τους προειδοποιήσαμε βέβαια, αλλά από την άλλη, ας πούμε ότι ρωτάμε την Αμερική και η Αμερική μας λέει όχι δεν θα το κάνετε.
Εμείς μετά μπορούμε να την αγνοήσουμε; Συνεπώς, για μένα η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει με τα 12-μίλια το συντομότερο όταν είναι έτοιμη, και μετά να εξηγήσει άμεσα στους συμμάχους γιατί το έκανε.