Του Π.Λιβανίδη
Ένα τραγικό ναυάγιο με νεκρούς και δεκάδες αγνοούμενους , που εξελίχθηκε μέσα σε δραματικές συνθήκες , έφερε στην επιφάνεια μια σειρά από ερωτήματα για τους κανόνες που διέπουν τον υποτιθέμενο άρτιο τρόπο του τομέα της έρευνας και διάσωσης της ναυσιπλοΐας στις χώρες της Ενωμένης Ευρώπης.
Ερωτήματα που φέρνουν στο φως την αναποτελεσματικότητα που κρύβεται πίσω από μια νομότυπη γραφειοκρατία αλλά που δυστυχώς κοστίζει σχεδόν πάντα τη ζωή μερικών συνανθρώπων μας.
Είναι ερωτήματα που δεν έχουν τίποτα να κάνουν με τις ηρωικές προσπάθειες των πιλότων αλλά και των άλλων ναυτικών, προκειμένου να σώσουν τους άγρια δοκιμαζόμενους επιβάτες και πλήρωμα του φλεγόμενου «NormanAtlantic ».
Τρεις ημέρες μετά το ατύχημα της εκδήλωσης της πυρκαγιάς στο πλοίο μέσα σε ένα θυελλώδη καιρό και κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια πόσοι και ποιοι ήταν οι επιβάτες στο « NormanAtlantic ».
Αλαλούμ για τη λίστα επιβατών ;
Η εταιρεία ΑΝΕΚ που είχε ναυλώσει το « NormanAtlantic » κάνει λόγο για 475 επιβαίνοντες ( 418 επιβάτες και 55 άτομα πλήρωμα ) , ενώ ο Ιταλός εισαγγελέας για 499 επιβαίνοντες από τους οποίους είναι 13 νεκροί 425 οι διασωθέντες και 61 είναι αγνοούνται. Ενώ με τους υπολογισμούς των Ελληνικών αρχών αγνοούμενοι είναι μόνο 37 άτομα.
Είναι ένα σοβαρό και με πολλές προεκτάσεις θαλάσσιο δυστύχημα, που προσπαθούν να το περάσουν στα « ψιλά γράμματα » και να μετριάσουν το μέγεθος της απώλειας ζωής των επιβαινόντων.
Μόνο που ο αριθμός των αγνοουμένων μπορεί να αυξηθεί, εάν μάλιστα αληθεύουν οι πληροφορίες της ιταλικής τηλεόρασης RAI που επικαλείται μαρτυρία δικού τους ναυάρχου , ότι περίπου 80 διασωθέντες δεν περιλαμβάνονται στην επίσημη λίστα των επιβατών.
Αλήθεια πόσοι και ποιοι ήταν τελικά οι ηλεκτρονικά καταγεγραμμένοι ( βάση του νόμου ) επιβάτες και πλήρωμα του ιταλικής πλοιοκτησίας, πλοίου ;
Υπήρχαν μήπως υπεράριθμοι ; Θα τιμωρηθεί η εταιρεία γι’ αυτό ;
Υπήρχαν λαθρεπιβάτες και πώς μπήκαν στο πλοίο κάτω από αυστηρό – όπως μας λένε – έλεγχο ;
Πόσο αποτελεσματικά ελέγχει το υπουργείο Ναυτιλίας τα πλοία και τα λογιστήρια τους ;
Η πυρκαγιά
Πώς προκλήθηκε η πυρκαγιά , ποια ήταν τα αίτιά της ;
Γιατί οι ναυαγοί μιλούν για την ταυτόχρονη έναρξη της φωτιάς από τρία διαφορετικά σημεία του πλοίου ;
Γιατί μάρτυρες ναυαγοί δήλωσαν ότι δεν λειτούργησε το σύστημα πυρασφάλειας ;
Υπήρχαν στο πλοίο εύφλεκτα φορτία ( πετρέλαια , λάδια , χημικά ) ; Υπήρχαν ειδικά μέτρα ασφαλείας γι’ αυτά ; Εάν τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα μέτρα μήπως δεν είναι πλέον αρκετά και πρέπει να θεσμοθετηθούν νέα πιο αυστηρά και με πιο συγκεκριμένες απαιτήσεις ;
Το πλήρωμα του πλοίου αντηλήφθηκε έγκαιρα την πυρκαγιά ; Έδρασε άμεσα με τον δέοντα και καταλληλότερο τρόπο και τα σωστά μέσα ( όπως π.χ αφρό ) πυρόσβεσης ;
Γιατί δεν έδρασαν οι ομάδες κρούσης του πληρώματος για το σβήσιμο της φωτιάς ;
Ο πλοίαρχος
Οι ιταλικές αρχές δήλωσαν ότι ο πλοίαρχος έκανε το καθήκον του και έμεινε μέχρι τέλους επάνω στο πλοίο ( επειδή στην Ιταλία υπήρχε κακό προηγούμενο ). Μόνο που στα καθήκοντα του πλοιάρχου είναι και οι σωστές αποφάσεις και ενέργειες για την ασφάλεια των επιβατών, του πληρώματος και του φορτίου.
Με πόση ώρα καθυστέρηση ο πλοίαρχος ειδοποίησε τις αρμόδιες αρχές για την πυρκαγιά ;
Γιατί η Ελλάδα έμαθε από επιβάτη, στις 5:40, για την πυρκαγιά στο πλοίο, όταν ναυαγοί μιλούν ότι αντιλήφθηκαν την πυρκαγιά στις 3:00 τα ξημερώματα ; Κάτι που σημαίνει ότι η φωτιά είχε εκδηλωθεί τουλάχιστον δυόμισι ώρες νωρίτερα.
Γιατί ο πλοίαρχος άφησε να χαθεί τόση πολύτιμη ώρα ;
Μήπως ο Ιταλός πλοίαρχος προσπαθούσε να βγάλει το πλοίο από την Ελληνική επικράτεια και να το πάει σε διεθνή ύδατα ώστε να μπει κάτω από την ιταλική ζώνη έρευνας και διάσωσης , υποτιμώντας την φωτιά και θέτοντας με αυτόν τον τρόπο σε κίνδυνο τις ζωές των επιβατών ;
Όταν οι Ελληνικές αρχές έμαθαν για το δραματικό γεγονός ( δηλαδή στις 5:40 τα ξημερώματα ) το φλεγόμενο πλοίο κατά δήλωση στην τηλεόραση του Υπουργού Ναυτιλίας , βρισκόταν στα όρια της Ελληνικής ζώνης έρευνας και διάσωσης. Δηλαδή το πλοίο καιγόταν για περισσότερο από δυόμισι ώρες στην Ελληνική ζώνη ευθύνης της έρευνας και διάσωσης και αντί να πλεύσει προς τις ακτές αυτός συνέχισε να ανοίγεται προς το πέλαγος κατευθυνόμενος προς την Ιταλία !
Γιατί δεν ειδοποίησαν το Ελληνικό Λιμεναρχείο, ο πλοίαρχος και οι ιταλικές αρχές για τα συμβαίνοντα ;
Γιατί κατά δηλώσεις των ναυαγών δεν ειδοποιήθηκαν με τα μεγάφωνα του πλοίου , από τον καπετάνιο για την πυρκαγιά ;
Το πλήρωμα έκανε το καθήκον του καθοδηγώντας τους επιβάτες ή τους άφησαν στο έλεος του θεού και των πρωτοβουλιών που θα έπαιρναν από μόνοι τους ;
Γιατί κανένας από το πλήρωμα δεν πήγε να δέσει τον κάβο από το ρυμουλκό και πήγε ένας οδηγός φορτηγού, κατά δήλωση των επιβατών ;
Γιατί το πλήρωμα δεν έβαζε σε μία τάξη την αποχώρηση των επιβατών και όπως λέει η σοπράνος κυρία Θεοδοσίου , άνδρες Ιρακινοί , Πακιστανοί και Τούρκοι κτυπούσαν τα γυναικόπαιδα και την πέταξαν κάτω τρεις φορές , προκειμένου να προηγηθούν στη διάσωση ;
Γιατί τόση επιμονή από τον καπετάνιο να πιάσει σε ιταλικό λιμάνι το θανάσιμα πληγωμένο « NormanAtlantic » ;
Από τις αφηγήσεις των ναυαγών μπορεί ο πλοίαρχος να μην εγκατάλειψε το πλοίο του , όπως έκανε άλλος Ιταλός πλοίαρχος, αλλά δεν έκανε το καθήκον του. Να δράσει αμέσως με τον προβλεπόμενο τρόπο και να καθοδήγησει τους επιβάτες για την ασφαλή εγκατάλειψη του πλοίου χωρίς να αφήσει να χαθεί πολύτιμος χρόνος.
Ο πρώτος μηχανικός εγκατέλειψε από τους πρώτους το πλοίο αφήνοντας του χωρίς ρεύμα. Το ίδιο όμως έκανε και το πλήρωμα του πλοίου αφήνοντας τους οδηγούς των φορτηγών να συντονίζουν κάπως την αποχώρηση του κόσμου.
Το πλήρωμα είχε εκπαιδευτεί για ασφαλή εγκατάληψη του πλοίου και γιατί δεν έδρασε ανάλογα ;
Η Ελληνική πλευρά
Το Ελληνικό υπουργείο και το λιμενικό μας Σώμα , μας κατήγγειλαν ότι οι Ιταλοί δεν συνεργάστηκαν στο βαθμό που έπρεπε .Δεν μας είπαν όμως και για τα Ελληνικά λάθη .
Γιατί έφεραν την φρεγάτα « Ναβαρίνο » από το Αιγαίο στην περιοχή του ναυαγίου και δεν έστελναν μία άλλη από το ναύσταθμο της Σαλαμίνος;
Γιατί κάναμε το ίδιο και με τα ελικόπτερα « SuperPuma » που τα έφεραν στο τόπο του ναυαγίου από τη Λήμνο και τη Χίο. Γιατί δεν πήγαν στην περιοχή του ναυαγίου κάποια άλλα από τα υπόλοιπα εννέα που έχουμε και είναι στην Αττική ;
Υπήρχε πρόβλημα να κινηθούν ναυτικές μονάδες από την Αθήνα ;
Αλήθεια τα έξι ελικόπτερα « Dauphin AS365 N3 » του Λιμενικού Σώματος τί γίνονται; Γιατί δεν τα χρησιμοποιούμε ; Μήπως ήταν λάθος επιλογή και πληρώσαμε τζάμπα κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια Ευρώ ;
Εν καιρώ ειρήνης…..
Το συμπέρασμα όμως, κρίνοντας το αποτέλεσμα δεν παύει να είναι αποκαρδιωτικό. Δύο γείτονες χώρες του ΝΑΤΟ δεν μπορούσαν να συντονισθούν αποτελεσματικά σε καιρό ειρήνης για τη διάσωση ενός έκτακτου συμβάντος διάσωσης με καιρό 8 – 9 μποφόρ. Την στιγμή που στις θάλασσες της Βορείου Ευρώπης κάνουν διασώσεις με πολύ περισσότερα μποφόρ.
Γιατί μια χώρα της θάλασσας σαν την Ελλάδα δεν έχει ναυαγοσωστικά τύπου ERRV( EmergencyResponse & RescueVessel ) , που έχουν οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης , όπου τα 9 μποφόρ είναι καθημερινότητα ;
Τί θα γινόταν εάν ένα τέτοιο συμβάν το είχαμε σε συνθήκες πολέμου ;
Γιατί υπονομεύουμε την επιβαλλόμενη αποτελεσματικότητα του κράτους μας, κρυπτόμενοι πίσω από την ολιγωρία μιας νομότυπης γραφειοκρατίας ;
Γιατί αφήνουμε σε δύσκολες στιγμές να βγαίνουμε ασπροπρόσωποι μόνο από το φιλότιμο και τον ηρωισμό λίγων ανθρώπων , όπως των πιλότων της « 384 ΜΕΔ » ( Μοίρας Έρευνας & Διάσωσης ) ;
Πότε θα αποφασίσουμε να βάλουμε μια τάξη , να διεκδικήσουμε το δίκιο μας και να λειτουργήσουμε ομαδικά και συστηματικά.
Πότε θα αποφασίσουμε να φανούμε αντάξιοι της ιστορίας μας ;