Σε μία επίσκεψη με στρατηγική σημασία για την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας, ο Γερμανός Υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ μεταβαίνει σήμερα στην Τουρκία, όπου θα συναντηθεί με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν. Στο τραπέζι των συνομιλιών αναμένεται να τεθούν η ενδεχόμενη τουρκική προμήθεια μαχητικών Eurofighter Typhoon και η πολυσυζητημένη συμμετοχή της Άγκυρας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE (Strategic Air Forces in Europe).
Η επίσκεψη πραγματοποιείται σε περίοδο εντεινόμενης ρωσικής επιθετικότητας και επιδιώξεων της Τουρκίας για εμβάθυνση της αμυντικής της συνεργασίας με ευρωπαϊκούς εταίρους, παρά τις εντάσεις με κράτη-μέλη της ΕΕ, όπως η Ελλάδα.
Αντίδραση Αθήνας: Όχι στο SAFE όσο υπάρχει casus belli
Η Ελλάδα, διά στόματος του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, επανέλαβε ότι δεν θα συναινέσει στη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE όσο η Άγκυρα διατηρεί την απειλή πολέμου (casus belli) και αμφισβητεί ελληνική κυριαρχία μέσω της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών».
«Ήμουν απολύτως σαφής και κατηγορηματικός. Όσο η Τουρκία επιμένει σε casus belli, η Ελλάδα δεν θα εγκρίνει την ένταξή της στο SAFE», τόνισε ο Πρωθυπουργός, σε παρέμβασή του κατά την άτυπη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στην Κοπεγχάγη.
Η θέση της Αθήνας ενισχύεται και θεσμικά, καθώς -σύμφωνα με την εκπρόσωπο του ΥΠΕΞ Λάνα Ζωχιού– με ελληνική παρέμβαση έχει κατοχυρωθεί ότι απαιτείται ομοφωνία για κάθε διμερή συμφωνία ένταξης τρίτης χώρας στο πρόγραμμα, βάσει των άρθρων 212 και 218 της ΣΛΕΕ. Επιπλέον, διασφαλίστηκε ότι λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα ασφαλείας των κρατών-μελών.
Πιέσεις από Βερολίνο και ρόλος της Επιτροπής
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα Άμυνας, Τόμας Ρενιέρ, επιβεβαίωσε ότι η Τουρκία έχει υποβάλει αίτημα συμμετοχής στο SAFE. Εφόσον αυτό εγκριθεί από την Επιτροπή, θα προωθηθεί στο Συμβούλιο ως σύσταση, όπου θα απαιτείται έγκριση από όλα τα κράτη-μέλη.
Στο μεταξύ, η Άγκυρα ποντάρει στην επιρροή της Γερμανίας, όχι μόνο για την ένταξή της στο SAFE, αλλά και για πιθανή αγορά Eurofighter, ενισχύοντας τις φιλοδοξίες της για στρατηγικό ρόλο στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Το αν θα επιτευχθεί κάποια σύγκλιση ή αν θα ενταθούν οι εντάσεις, εξαρτάται πλέον από τις ισορροπίες που θα διαμορφωθούν στην τρέχουσα συνάντηση Άγκυρας–Βερολίνου και από τη σταθερότητα που (δεν) προσφέρει η τουρκική εξωτερική πολιτική.
