Όταν ο δικαστής του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου της Ουάσιγκτον αποφάσισε την έναρξη ακροαματικής διαδικασίας εναντίον των δύο ψυχολόγων της Ουάσιγκτον, οι οποίοι σχεδίασαν χωρίς ίχνος ευαισθησίας τη χρήση μεθόδων βασανισμού των φυλακισμένων για τρομοκρατικές πράξεις, οι καλά γνωρίζοντες την υπόθεση συνειδητοποίησαν αμέσως ότι άνοιξε ο ασκός του Αιόλου. Ένας εξ αυτών είναι ο Τζον Κυριάκου, ο τιμημένος για τις υπηρεσίες του από την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA), της οποίας αποτελούσε ένα εκ των πιο ατρόμητων πρακτόρων. Με προϋπηρεσία στην Αθήνα, τη Μέση Ανατολή, το Πακιστάν και το Αφγανιστάν, ο Ελληνοαμερικανός πράκτορας ήταν ταυτόχρονα και ένας εκ των ολίγων που εναντιωνόταν τα βασανιστήρια ως «μέτρο απόσπασης πληροφοριών».
Ήταν επίσης και υπέρμαχος της κατάργησης του χειρότερου βασανιστηρίου, του «εικονικού πνιγμού» (waterboarding), για το οποίο απαιτείτο προεδρική έγκριση. Και ο τότε πρόεδρος Τζόρτζ Μπους, πιεζόμενος από τον περίγυρό του, την είχε δώσει, καθιστώντας την Αμερική ως μία εκ των χωρών που παραβίασε την ίδια την υπογραφή της. Για τον τότε αντιπρόεδρο Ντικ Τσέινι, που δεν ίδρωνε ποτέ το αυτί του, ήταν μία «κανονική και απαραίτητη διαδικασία» τα βασανιστήρια. Γι’ αυτό φρόντισε με την τότε σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Κοντολίζα Ράις, να μην κάνει πίσω ο Τζόρτζ Μπους, ο οποίος στα θέματα αυτά επηρεαζόταν από την ευαίσθητη σύζυγό του.
Ο Τζον Κυριάκου, ήταν ο άνθρωπος που ξεσκέπασε αυτή την απάνθρωπη διαδικασία και πλήρωσε την απόφασή του να αποκαλύψει όλο το παρασκήνιο σε ένα δημοσιογράφο του ABC News. Όταν μίλησε ο Κυριάκου και αποκάλυψε ότι η κυβέρνηση έδωσε έγκριση να βασανίζονται οι κρατούμενοι για τρομοκρατικές πράξεις, η Αμερική «πάγωσε» και ο πράκτορας της CIA, που παραιτήθηκε οργισμένος, έγινε θρύλος, ακόμα και ανάμεσα στους πρώην συναδέλφους του. Πλήρωσε την αποκάλυψη με φυλάκιση και οικονομική καταστροφή, αλλά δεν έκανε ποτέ πίσω. Μέχρι και σήμερα παραμένει ο μεγαλύτερος υποστηρικτής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αμερική και ο ύψιστος κριτής των κυβερνητικών μεθόδων. Και ενώ αυτός φυλακίστηκε υπερασπιζόμενος τα δικαιώματα των κρατουμένων, κανείς εξ αυτών που τα σχεδίασαν ή τα εκτελούσαν, δεν πειράχτηκε.
Γι’ αυτό, η απόφαση του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου της Ουάσιγκτον έχει ιδιαίτερη σημασία. Όπως μου είπε χαρακτηριστικά δικηγόρος που ασχολείται με τις υποθέσεις αυτές, η Δικαιοσύνη «έβγαλε περιπαικτικά τη γλώσσα της στο αμερικανικό κράτος»… Οι ψυχολόγοι της CIA, είναι ο Τζέιμς Μίτσελ και ο Τζον «Μπρους» Τζέσσεν, που μέχρι σήμερα δεν παραδέχθηκαν ότι παραβίασαν τους αμερικανικούς νόμους. Κρυβόμενοι πίσω από τον «Πατριωτικό Νόμο», παραμένουν και σήμερα αδίστακτοι πιστεύοντας ότι όσα παράνομα έπραξαν «καλώς τα έπραξαν». Οι δύο ψυχολόγοι διαμόρφωσαν το πρόγραμμα των ανακρίσεων κατηγορουμένων για τρομοκρατία, οι οποίοι είχαν συλληφθεί σε διάφορα μέρη του κόσμου. Ο Τζον Κυριάκου είχε λάβει μέρος σε πολλές μάχες στα βουνά του Πακιστάν και του Αφγανιστάν και σε μία από αυτές, που χαρακτηρίστηκε ως μια από τις πιο σημαντικές στον πόλεμο εναντίον της αλ Κάιντα, τον Μάρτιο του 2002, συνέλαβε τον Abu Zubaydah. Οι προϊστάμενοι του στη CIA με πρώτο τον Ελληνοαμερικανό Τζορτζ Τένετ, αλλά και ο ίδιος ο πρόεδρος της Αμερικής του έδωσαν συγχαρητήρια.
Δείτεκαι αυτά
Ο Τζον Κυριάκου συνέβαλε στην ανάκρισή του, χωρίς να γίνει ενώπιόν του κανένα βασανιστήριο. Αργότερα, πληροφορήθηκε ότι τον υπέβαλαν στο βασανιστήριο του «εικονικού πνιγμού». Οι πάντες παραδέχονται ότι είναι το πιο φρικτό βασανιστήριο που επινοήθηκε από αρρωστημένους εγκεφάλους. Είναι ευρύτατη η παραδοχή ότι ουδείς άνθρωπος, όσο σκληραγωγημένος και αν είναι, μπορεί να το αντέξει. Διαμαρτυρήθηκε αλλά δεν εισακούστηκε. Και έτσι κατέφυγε στους δημοσιογράφους. Όταν δημοσιοποιήθηκε το θέμα, είμασταν πολλοί που σπεύσαμε να ακούσουμε την ιστορία του. Θυμάμαι, φεύγοντας από το εστιατόριο «Μουράγιο» της Ουάσιγκτον ένοιωσα απίστευτη αηδία για το γεγονός ότι η υπερδύναμη, που υποτίθεται έχει Σύνταγμα και το υποστηρίζει ότι το τηρεί, κατέφυγε σε αυτό το απάνθρωπο βασανιστήριο. Ως συνήθως, τον περίμεναν απ’ έξω άνθρωποι των μυστικών υπηρεσιών, που τον ακολουθούν κατά πόδας, όπου και να πηγαίνει, ότι και να κάνει.
Η απόφαση του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου είναι μεγάλη δικαίωση για τον πρώην πράκτορα της CIA, που ήθελε να τηρεί τους νόμους του κράτους. Τέτοιους ανθρώπους δεν τους «σηκώνει το σύστημα», είναι και επικίνδυνοι για όσους παρανομούν. Τι πρόκειται να συμβεί απ’ εδώ και πέρα και γιατί η δίκη που θα ξεκινήσει στις 5 Σεπτεμβρίου είναι εξαιρετικά σημαντική; Σημειώνουμε ότι η δίκη, οφείλεται στις προσπάθειες της ACLU, της αμερικανικής οργάνωσης υπεράσπισης των πολιτικών δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών. Για πρώτη φορά οι παρανομίες αυτών που υποτίθεται ότι υπηρετούν το κράτος, θα βγουν στο φως, αν και όσοι παρακολουθούμε από κοντά το θέμα, λίγο πολύ τις γνωρίζουμε.
Για πρώτη φορά το ίδιο το αμερικανικό κράτος δικάζεται για ένα θέμα ταμπού: Τα βασανιστήρια, και μάλιστα τα χειρότερα στον κόσμο. Η δίκη αυτή καθ’ αυτή αναμένεται να αποκαλύψει τον υπόγειο κόσμο των βασανιστών, οι οποίοι …κατ’ επάγγελμα, βιάζουν τις συνειδήσεις των ανθρώπων. Οι δύο ψυχολόγοι, δεν διαμόρφωσαν μόνο το λεγόμενο πρόγραμμα ανακρίσεων με «προχωρημένες τεχνικές» της CIA, με δικαιολογία τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, αλλά ενθάρρυναν και τη χρήση τους. Βοηθούσαν ψυχολογικά αυτούς που τα έκαναν, πριν ξεκινήσει η διαδικασία. Εκτός από τον «εικονικό πνιγμό», που «λέρωσε» ανεπανόρθωτα την κυβέρνηση του Τζόρτζ Μπους, εισήγαγαν και άλλες μεθόδους βασανιστηρίων, όπως τη στέρηση τροφής και τον εξαναγκασμό των κρατουμένων να μένουν ακίνητοι σε στάσεις, που θεωρούνται οδυνηρές για το σώμα του ανθρώπου, όπως αναφέρθηκε στο δικαστήριο, η απόφαση του οποίου ήταν καταπέλτης για την ανάγκη να διεξαχθεί η δίκη ενώπιον ακροατηρίου. Απέρριψε όλα τα επιχειρήματα των ψυχολόγων και της κυβέρνησης. Δεν δέχθηκε ότι: Δεν είναι υπεύθυνοι για όλες τις ανακρίσεις της CIA και απέρριψε τον ισχυρισμό ότι δεν συμμετείχαν στις ανακρίσεις των μηνυτών. Απέρριψε και τον ισχυρισμό ότι δεν ευθύνονται για την εφαρμογή των βασανιστηρίων και ότι οι ίδιοι παρουσίασαν τα βασανιστήρια, στο πλαίσιο της εργασίας τους, στον διευθυντή και τα στελέχη της CIA.
Η υπηρεσία μπορούσε να επιλέξει, υποστήριξαν στο δικαστήριο, και δεν ήταν δική τους ευθύνη. Το παράδοξο που συνέβη στο δικαστήριο ήταν ότι οι δύο ψυχολόγοι κατέφυγαν στα πρακτικά της δίκης του ναζί που προμήθευσε το αέριο Zyklon B και το οποίο χρησιμοποιήθηκε για να εξοντώνονται οι αντίπαλοι του Χίτλερ. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο ναζί απαλλάχθηκε κάθε ευθύνης. «Είναι τρομακτικό ότι κατέφυγαν σε αυτή την απαράδεκτη δικαιολογία», είπε στο Πρώτο Θέμα ο Τζον Κυριάκου. Με την απόφασή του, το Ομοσπονδιακό δικαστήριο της Ουάσινγκτον ενέκρινε το αίτημα τριών πρώην κρατουμένων για τρομοκρατικές ενέργειες, παρά το γεγονός ότι η αμερικανική κυβέρνηση και οι δικηγόροι των ψυχολόγων πάλεψαν στη δικαστική αίθουσα με νύχια και με δόντια, παρουσιάζοντας ως στοιχεία ακόμα και δίκες Γερμανών ναζί.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ένας εκ των κρατουμένων, ο Γκουλ Σαούντ από το Αφγανιστάν, πέθανε σε φυλακή της CIA, μη αντέχοντας τα βασανιστήρια στη διάρκεια της ανάκρισης. Πέθανε από την παγωνιά, είναι η επίσημη εξήγηση. ΟΙ άλλοι δύο είναι ο Τανζανός Σουλεϊμάν Αμντουλλάχ Σαλίμ και ο Λίβυος Μοχάμνετ Αχμετ Μπεν Σαούντ. Όταν ο δικαστής φάνηκε ότι ήταν ανένδοτος και θα τηρούσε το γράμμα του νόμου, η αμερικανική κυβέρνηση πρότεινε εξωδικαστικό συμβιβασμό, αποδεχόμενη στην ουσία την παρανομία. Ο δικαστής τον απέρριψε. Αυτό που προσπαθούσε να αποφύγει η επίσημη Ουάσιγκτον ήταν τις καταιγιστικές αποκαλύψεις στο δικαστήριο, που θα οδηγήσουν σε βαριές καταδίκες και σε βαρύτατο πρόστιμο εκατομμυριών δολαρίων. Ένας εκ των δικηγόρων των κατηγορουμένων χρησιμοποίησε ως έσχατο επιχείρημα την αποκάλυψη απόρρητων πληροφοριών του αμερικανικού κράτους, που προφανώς -κατά την άποψη του- θα έφταναν στα αυτιά των εχθρών της Αμερικής.
Σύμφωνα με τις καταθέσεις στο δικαστήριο, οι δύο ψυχολόγοι στρατολογήθηκαν το 2002 από τη CIA, με αποκλειστικό σκοπό τον σχεδιασμό των βασανιστηρίων. Πληρώθηκαν για τις «υπηρεσίες» τους με 80 εκατομμύρια δολάρια. Ήταν καθοριστική η συμμετοχή τους στην ανάκριση του εγκεφάλου των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου, του Χάλιντ Σέιχ Μοχάμεντ, αλλά και του Αμπού Ζουμπέιντα, του στελέχους της αλ Κάιντα, που συνέλαβε ο Τζον Κυριάκου. Η ACLU κατηγορεί τον Τζέσεν και τον Μίτσελ ότι πληρώθηκαν για τα βασανιστήρια και γι’ αυτό τον λόγο έχουν ποινικές ευθύνες. Σύμφωνα με τον δικηγόρο της ACLU, Ντρόρ Λάντιν, πρόκειται «για ιστορική ημέρα». Και για τους τρεις πελάτες του, όπως είπε, αλλά «και για όλους από εμάς απαιτούμε να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι για τα βασανιστήρια και για τις απάνθρωπες πράξεις τους». Πρόσθεσε: «Η απόφαση του δικαστηρίου σηματοδοτεί ότι για πρώτη φορά, οι άνθρωποι που φέρουν την ευθύνη για το βάρβαρο και παράνομο πρόγραμμα βασανιστηρίων της CIA θα έλθουν αντιμέτωποι με νομικές συνέπειες για τις πράξεις τους. Οι πελάτες μας περιμένουν να αποδοθεί δικαιοσύνη εδώ και πάρα πολύ καιρό». Μιλώντας στο Πρώτο Θέμα, ο Ελληνοαμερικανός πράκτορας μας είπε: Αυτή είναι η πρώτη φορά που θα υπάρξει οποιαδήποτε υποχρέωση λογοδοσίας για κάθε αξιωματούχο της CIA ή συνεργάτη της, που εμπλέκεται στο πρόγραμμα βασανιστηρίων. Αν και αυτή η δίκη είναι αστική και δεν θα τους δικάσει ως εγκληματίες, όπως θα έπρεπε, θα μπορούσε ακόμα να οδηγήσει τους ενάγοντες – εκείνους τους φυλακισμένους που υπέστησαν βασανιστήρια της CIA – να έχουν κέρδη εκατομμυρίων δολαρίων. Αυτό είναι ένα θετικό βήμα.
Οι βασανιστές θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν τη δικαιοσύνη. Δυστυχώς αυτοί οι ηγέτες της CIA που διέταξαν τα βασανιστήρια δεν αντιμετώπισαν ποτέ τη δικαιοσύνη. Οι αξιωματούχοι που εφάρμοσαν τα βασανιστήρια, οι δικηγόροι που δικαιολόγησαν τα βασανιστήρια και οι αξιωματούχοι που συμμετείχαν στα βασανιστήρια δεν θα αντιμετωπίσουν ποτέ τη δικαιοσύνη. Μια από τις πιο αηδιαστικές πτυχές αυτής της υπόθεσης ήταν το επιχείρημα της υπεράσπισης ότι πρέπει να αντιμετωπίζονται οι δύο ψυχολόγοι και οι βασανιστές όπως οι ναζιστές επιστήμονες που εφηύραν το αέριο Zyklon-B, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση κρατουμένων στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο Μίτσελ και ο Τζέσσεν συγκρίνουν τους εαυτούς τους με τους ναζί επιστήμονες και λένε ότι επειδή οι επιστήμονες δεν διώκονταν ή δεν μηνύονταν, δεν έπρεπε να διώκονται ούτε αυτοί. Αλλά υπάρχει μια διαφορά εδώ.
Οι εφευρέτες του Zyklon-B δεν δολοφόνησαν προσωπικά τους φυλακισμένους. Οι δύο ψυχολόγοι δημιούργησαν το πρόγραμμα βασανιστηρίων και στη συνέχεια ταξίδεψαν στη μυστική φυλακή για να βασανίσουν προσωπικά τους κρατούμενους. Εν τω μεταξύ, είμαι ο μόνος που συνδέεται με οποιοδήποτε τρόπο με το πρόγραμμα βασανιστηρίων που πήγε στη φυλακή, όχι επειδή βασάνιζα κανέναν, αλλά γιατί έσπασα την απαράδεκτη σιωπή για το πρόγραμμα και είπα στον αμερικανικό λαό τι έκανε η κυβέρνησή τους.
Άρθρο του Μιχάλη Ιγνατίου
Πηγή: mignatiou.com
