Του Νικολάου Μανωλάκου *
Ναγκόρνο – Καραμπάχ: Απλά μαθήματα πολεμικής οικονομίας….Η Αρμενία συνθηκολόγησε με το Αζερμπαϊτζάν, μετά από ένα δίμηνο περίπου, πολεμικής σύγκρουσης.
Οι Αζέροι, την ημέρα της συνθηκολόγησης, είχαν επιτύχει τον στόχο τους, αφού είχαν καταλάβει το 10% του Ναγκόρνο – Καραμπάχ. Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση των Αρμενίων, έριξε το ανάθεμα, στη στρατιωτική ηγεσία, που δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί ενώ ο λαός μιλάει για προδοσία και ζητεί την παραίτηση της κυβέρνησης. 
Δείτεκαι αυτά
Σε στρατιωτικό επίπεδο το νέο χαρακτηριστικό των επιχειρήσεων ήταν η χρήση από τους Αζέρους, μεγάλου αριθμού Μη Επανδρωμένων Αεροχημάτων (ΜΕΑ) τουρκικής (Bayraktar) και ισραηλινής (Harop, Skystriker και Orbiter) προέλευσης, τα οποία, για πρώτη φορά, χρησιμοποιήθηκαν μαζικά και είναι οπλικά συστήματα νέας τεχνολογίας και εξαιρετικά οικονομικά, σε σχέση με τα μέχρι τώρα παραδοσιακά ιπτάμενα μέσα.
Ο πρώτος στόχος των ΜΕΑ, ήταν η εξουδετέρωση του συστήματος αεράμυνας του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ο οποίος επετεύχθη με χτυπήματα ακριβείας. Τα αρμενικά αντιαεροπορικά όπλα, σοβιετικής κατασκευής, απέτυχαν να ανταποκριθούν, αφού, λόγω του μικρού μεγέθους των ΜΕΑ, τα ραντάρ δεν μπορούσαν να τα ανιχνεύσουν .
Στη συνέχεια τα ΜΕΑ, απομόνωσαν το θέατρο των επιχειρήσεων, καταστρέφοντας τεθωρακισμένα και οχήματα μεταφοράς προσωπικού των Αρμενίων, που επιχειρούσαν να πλησιάσουν. 
Παράλληλα, κατέγραφαν πληροφορίες για θέσεις οπλικών συστημάτων, τις διαβίβαζαν και ακολουθούσε η προσβολή τους από πυρά πυροβολικού.
Πέραν αυτών, μετέδιδαν πιστή εικόνα του πεδίου της μάχης στους σταθμούς διοικήσεως, με συνέπεια την άμεση προσαρμογή των τακτικών κινήσεων.
Συμπέρασμα πρώτο : Οι Αρμένιοι αιφνιδιάστηκαν πλήρως από την χρήση των ΜΕΑ και αποδείχτηκε, ότι δεν είχαν αντιληφθεί τον μεγάλο κίνδυνο, για να προετοιμάσουν την αντιμετώπισή του
Δίδαγμα: Η σύγχρονη αντιαεροπορική άμυνα περιλαμβάνει την χρησιμοποίηση ΜΕΑ (drones) και εξουδετέρωση αυτών (anti-drones). Προέχει, επομένως, η εξασφάλιση της επάρκειάς τους και η επιτάχυνση της διαδικασίας για την τελειοποίηση της υπάρχουσας τεχνολογίας στην εγχώρια κατασκευή.
Συμπέρασμα δεύτερο: Ο πόλεμος δεν κερδίζεται, με μόνο τον ηρωισμό και την φιλοπατρία του προσωπικού (Αρμενία), αν δεν συνοδεύεται από προηγμένα οπλικά συστήματα και χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας (Αζερμπαϊτζάν).
Δίδαγμα: Είναι επιτακτική ανάγκη, να προχωρήσει περαιτέρω ο εξοπλισμός των ΕΔ με σύγχρονα οπλικά συστήματα, αλλά και τα υπάρχοντα να είναι σε υψηλή διαθεσιμότητα, πράγμα το οποίο έχει ήδη αντιληφθεί η Κυβέρνηση και κινείται με ταχύτητα στη κατεύθυνση αυτή. 
Επισημαίνεται ότι, η προμήθεια των νέων οπλικών συστημάτων, θα πρέπει να ανταποκρίνεται πρωταρχικά, στις επιχειρησιακές απαιτήσεις και δευτερευόντως σε πολιτικά και αναπτυξιακά κριτήρια. Ευχής έργον να συνυπάρχουν. Όμως, η πολιτική ηγεσία θα πρέπει να αντιμετωπίζει, τις επιχειρησιακές απαιτήσεις των ΕΔ ως πρώτη προτεραιότητα.
Από την άλλη πλευρά, όσοι ισχυρίζονται, ότι αντί να εξοπλίζεται η χώρα, πρέπει να δίνει τα χρήματα σε άλλους τομείς, όπως γινόταν τα τελευταία χρόνια, είναι εκτός πραγματικότητος και, ως εκ τούτου, επικίνδυνοι .
Συμπέρασμα τρίτο: Η Αρμενία πολέμησε εντελώς μόνη, ελπίζοντας στην στήριξη της Δύσης, η οποία δεν ήλθε ποτέ, αλλά και στην επέμβαση της Ρωσίας, η οποία ήλθε στο τέλος, προκειμένου να διατηρήσει την επιρροή της στο Αζερμπαϊτζάν, αλλά και να κρατήσει τα προσχήματα έναντι της Αρμενίας.
Στο ίδιο αυτό συμπέρασμα να επισημάνουμε την κατάρριψη του μύθου της θρησκευτικής ομοδοξίας, στην υλοποίηση των συμμαχιών.
Δίδαγμα: Η υπεράσπιση της Πατρίδας μας, είναι αποκλειστική υποχρέωση δική μας. Να μην τρέφουμε αυταπάτες για συμμάχους και ξανθά ομόδοξα γένη. Την κρίσιμη ώρα, αν βοηθήσουν οι συμμαχίες, είναι καλοδεχούμενες. Σε κάθε περίπτωση, όμως, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο μόνοι μας.
Συμπέρασμα τέταρτο: Η Τουρκία αποτέλεσε, τον καθοριστικό παράγοντα της υπερίσχυσης των Αζέρων, με την καταφανή υποστήριξη τους. Συνεπεία τούτου, θα έχει λόγο και στο μέλλον της Καυκασίας.
Δίδαγμα: Η επιτυχής έκβαση της σύρραξης υπέρ των Αζέρων με την σύμπραξη της Τουρκίας, ίσως την ενθαρρύνει να ανοίξει νέο μέτωπο και στη γειτονιά μας.
Οι ΕΔ της Πατρίδας μας είναι ισχυρές. Εχθρός, όμως, του καλού, είναι το καλύτερο. Και το καλύτερο μπορεί να επιτευχθεί
Με την περαιτέρω αύξηση του προσωπικού των ΕΔ
Με την προμήθεια σύγχρονων οπλικών συστημάτων, όχι κατ΄ ανάγκην ακριβών, αλλά αποτελεσματικών και κατάλληλων για την κάλυψη των επιχειρησιακών απαιτήσεων των ΕΔ.
Με την υψηλή διαθεσιμότητα των υπαρχόντων οπλικών συστημάτων και την έξυπνη διαχείρισή τους, προσαρμοζόμενα στις σύγχρονες τακτικές των τελευταίων ετών.
Η άριστη προπαρασκευή είναι η μόνη λύση για την αντιμετώπιση τυχόν εκτάκτων καταστάσεων.Η Νίκη αγαπά την Προετοιμασία ….Για να μην θρηνήσουμε αργότερα ως «μωρές παρθένες»…
- Ο Νικόλαος Μανωλάκος είναι
Αντιστράτηγος ε.α. * Επίτιμος Διοικητής ΑΣΔΕΝ
& Βουλευτής Ν.Δ. Α’ Πειραιώς και Νήσων
