Tο θρυλικό ελληνικό υποβρύχιο «Δελφίν» και οι σύγχρονες προκλήσεις
Το θρυλικό υποβρύχιο «Δελφίν» υπήρξε ένα από τα πρώτα μάχιμα υποβρύχια του Πολεμικού Ναυτικού, που κατέχει παράλληλα και μια πρωτιά στην παγκόσμια ναυτική ιστορία, καθώς είναι το πρώτο υποβρύχιο που εκτόξευσε τορπίλη από θέση καταδύσεως κατά εχθρικού πλοίου εν καιρώ πολέμου και συγκεκριμένα κατά του τουρκικού καταδρομικού «Μετζηδιέ» στη διάρκεια του πρώτου Βαλκανικού πολέμου (1912).
Η Ελλάδα υπήρξε πρωτοπόρα δύναμη στην καθιέρωση των υποβρυχίων ως μέρος του πολεμικού της στόλου. Ο Ελληνικός Στόλος είχε αποκτήσει το πρώτο του υποβρύχιο από το 1886.Ήταν το «Nordenfelt (I)» και είχε μήκος 19.5m, πλάτος 3.66m και βύθισμα 3.35m.T
To εκτόπισμα του ήταν 60 τόνοι, είχε μέγιστη ταχύτητα 9 κόμβων, μπορούσε να καταδυθεί ως 15 μέτρα και είχε ακτίνα δράσης 150 μίλια. Προκειμένου να κινείται είχε μια ατμομηχανή των 100hp.
Για οπλισμό έφερε ένα πολυβόλο Nordenfelt 25,4 χιλ. και μια τορπίλη Whitehead,που φερόταν εξωτερικά σε ειδικό σωλήνα. Παρέμεινε στη δύναμη του στόλου μέχρι …Χωρίς να είναι επιχειρησιακό.
Το στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί (1909) αποτέλεσε το έναυσμα για την έξοδο της Ελλάδας από την εσωστρέφεια και την μιζέρια.
Η αναδιοργάνωση των ένοπλων δυνάμεων ήταν ένας από τους πρωταρχικούς σκοπούς του, ώστε να εκπληρωθεί το πατριωτικό όραμα της «Μεγάλης Ιδέας». Οι παραγγελίες για εξοπλισμούς υπήρξαν μοναδικές.
Το Πολεμικό Ναυτικό απέκτησε σύγχρονα σκάφη. Αναμφίβολα, το πιο διάσημο είναι το «Θωρηκτό Αβέρωφ», που με κυβερνήτη τον Παύλο Κουντουριώτη, απελευθέρωσε τα νησιά του Αιγαίου κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων.
Το υποβρύχιο «Δελφίν» παραγγέλθηκε από την κυβέρνηση Δραγούμη στα γαλλικά ναυπηγεία Schneider τον Σεπτέμβριο του 1910 κι εντάχθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό στις 22 Σεπτεμβρίου του 1912.
Το εκτόπισμα του ήταν 310/460 τόνοι και η ταχύτητα του 13/8,5 κόμβοι. Το μέγιστο βάθος κατάδυσης ήταν τα 36 μέτρα. Ο οπλισμός του αποτελούνταν από 4 εκτοξευτές τορπιλών των 45 εκ. εξωτερικά του σκάφους κάτω από το ξύλινο κατάστρωμα (2 στην πλώρη και 2 στην πρύμνη) και 1 Τ/Σ εσωτερικός στο πρωραίο διαμέρισμα. Φόρτος συνολικά 6 τορπίλες Schwartzkorpf (5 στις θέσεις εκτοξεύσεως και μια εφεδρική).
Στις 4 Οκτωβρίου 1912 θα ξεσπάσει ο Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος και δεκαπέντε μέρες μετά το «Δελφίν» θα λάβει την εντολή να ενωθεί με τον υπόλοιπο ελληνικό στόλο, ο οποίος βρίσκονταν στο Μούδρο της Λήμνου. Η πρώτη αποστολή που θα του ανατεθεί θα είναι η πραγματοποίηση περιπολιών έξω από τα Δαρδανέλια.
Τις πρωινές ώρες της 9ης Δεκεμβρίου 1912 έξι τουρκικά πολεμικά σκάφη εμφανίστηκαν στο στόμιο των Δαρδανελλίων στην πρώτη έξοδο του τουρκικού στόλου μετά την ήττα του στη Ναυμαχία της Έλλης (3 Δεκέμβρη).Ομάδα ελληνικών πλοίων («τα θηρία» Λέων-Αετός-Ιέραξ-Πάνθηρ) θα σπεύσει στην περιοχή μέχρι την έλευση του Θωρηκτού Αβέρωφ και άλλων πολεμικών του στόλου.
Θέλοντας να συμβάλλει στην απαγκίστρωση των ελληνικών πλοίων από την απειλή που συνιστούσε για αυτά το οθωμανικό «Μετζηδιέ», ο κυβερνήτης του Δελφίνος Πλωτάρχης Στέφανος Παπαρρηγόπουλος εκτόξευσε τορπίλη εναντίον του τουρκικού ευδρόμου.
Η τορπιλική αυτή επίθεση ανεπιτυχής ως προς το αποτέλεσμα, όμως παρέμεινε ως η πρώτη παγκοσμίως επίθεση διενεργηθείσα υπό πολεμικές συνθήκες από θέση καταδύσεως.
Μετά την επίθεση το υποβρύχιο καταδιώχθηκε από τα τουρκικά αντιτορπιλικά με συνέπεια να καταδυθεί σε μεγάλο βάθος και να προσαράξει στο βυθό. Στην προσπάθεια του πληρώματος για να αποκολληθεί το σκάφος ,θα ελευθερωθούν τα μολυβένια βαρίδια ασφαλείας, κάτι που θα του στερήσει πλέον την δυνατότητα της κατάδυσης.
Αυτό το γεγονός θα υποχρεώσει το «Δελφίν» να επιστρέψει στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας για επισκευές. Το υποβρύχιο δεν θα επιχειρήσει ξανά έως το τέλος του πολέμου.
Σε όλες τις φάσεις της ιστορίας του, το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό προσπάθησε να ενσωματώσει τεχνολογίες και καινοτόμες πρακτικές, που θα του έδιναν το στρατιωτικό προβάδισμα και θα ενίσχυαν την μαχητική του ικανότητα. Οι αξιωματικοί του Ναυτικού είχαν πάντοτε ως πρώτιστο καθήκον την ανάπτυξη του Ελληνικού Στόλου ως βασικού στρατηγικού εργαλείου για την αποτελεσματική προώθηση των εθνικών συμφερόντων στο Αιγαίο και την Ανατ. Μεσόγειο.
Φυσικά, το διαχρονικό πρόβλημα είναι οι πολιτικοί της χώρας που αδιαφορούν για τις ένοπλες δυνάμεις και πάντοτε τις θυμούνται, μετά από πολεμικές κρίσεις και τετελεσμένα που επιβάλλει η αναθεωρητική και επιθετική Τουρκία.
Τα ελληνικά υποβρύχια έχουν γράψει σελίδες δόξας στην σύγχρονη ιστορία της Πατρίδα μας και τα πληρώματα τους έχουν επιδείξει τρομερή αυτοθυσία. Αναμφισβήτητα αποτελούν σημαντικά πλεονεκτήματα στα θέατρα των επιχειρήσεων σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.
Από τη φύση του, το υποβρύχιο αποτελεί έναν εξαιρετικά δύσκολο αντίπαλο τόσο από πλευράς εντοπισμού, όσο και από εξουδετέρωσης. Το υποβρύχιο σαν όπλο έχει σαν βασικά πλεονεκτήματα, την αφάνεια και τον αιφνιδιασμό. Τα υποβρύχια σε κατάδυση μπορούν να εντοπίσουν, να παρακολουθήσουν και να προσβάλλουν τους στόχους τους από μεγάλες αποστάσεις.
Σύμφωνα με τον κεντρικό σχεδιασμό του ελληνικού Πολεμικού ναυτικού, τα υποβρύχια είναι εκείνα που θα πρέπει να φθάσουν πρώτα και αθόρυβα στην περιοχή που απειλούνται τα ζωτικά εθνικά συμφέροντα της χώρας (γεωστρατηγικά και οικονομικά), ενώ λόγω της γεωγραφίας του ελλαδικού χώρου, ο εχθρός θα επιχειρήσει να αποκλείσει και πραγματοποιήσει αποβάσεις σε ένα ή περισσότερα νησιά του Αιγαίου.
Η Ελλάδα έχει στον στόλο της συνολικά 11 υποβρύχια, έναντι 12 που έχει η Τουρκία. Τα έξι υποβρύχια μας είναι παλαιότερα τύπου 209,ενώ υπάρχει και ένα εκσυγχρονισμένου του ίδιου τύπου. Επίσης, έχουμε 4 τύπου 214,τα γνωστά «Παπανικολής»,τα «αθόρυβα» υποβρύχια.
Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι η Τουρκία έχει με τη σειρά της παραγγείλει έξι παρόμοια υποβρύχια Type 214 γερμανικής τεχνολογίας. Η αγορά τους, σε συνδυασμό με την μεγάλη ηλικία της πλειοψηφίας των ελληνικών υποβρυχίων δείχνουν ότι η ζυγαριά της ναυτικής ισχύος θα γείρει προς την Τουρκία.
Δυστυχώς, οι Γερμανοί «σύμμαχοι» μας δεν εισάκουσαν τις κραυγές αγωνίας της Ελλάδας και δεν δέχθηκαν να επιβάλλουν στρατιωτικό εμπάργκο έναντι του προβληματικού γείτονα που επιθυμεί την νεκρανάσταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας και έχει εισβάλλει σε όλες σχεδόν τις γειτονικές χώρες.
Στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι με τα λεφτά των Ελλήνων φορολογουμένων έχουν αναπτυχθεί τα υποβρύχια τύπου Type 214 και ουσιαστικά η «μερκελική» Γερμανία «μαχαίρωσε» πισώπλατα την Ελλάδα.
Η ανάπτυξη της τουρκικής ναυτικής ισχύος πρέπει να προβληματίσει έντονα το πολιτικό κατεστημένο της χώρας και σημαντικό μέρος του προϋπολογισμού των ενόπλων δυνάμεων, πρέπει να κατευθυνθεί στην ενδυνάμωση του υποβρύχιου όπλου.
Σημαντικό αρωγό σε αυτή την προσπάθεια, μπορούμε να βρούμε στον γαλλικό παράγοντα που είναι ο στενότερος σύμμαχος της Ελλάδας στην σύγκρουση με την Τουρκία.
Η Γαλλία διαθέτει αξιόλογα υποβρύχια και στρατηγικά όπλα που μπορούμε να αγοράσουμε, αλλά και την απαραίτητη τεχνογνωσία για να αναπτύξουμε από κοινού νέου τύπου υποβρύχια (π.χ. μη επανδρωμένα ρομποτικά υποβρύχια) και να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε «υγρό τάφο» των τουρκικών πλοίων.
Θάνος Κάλλης
Δικηγόρος-Ιστορικός
Σχόλιο
/
